[ბესო]

ბესო
შენ გაიხარე

უკვე მიხარია

[ბნელო]

ასეთი ანდაზა ყოფილა: სიმინდის ქურდს ტომარა აუწიე, ღვინის ქურდს თავი მოაჭერიო.

[S.M.]

უკვე მიხარია

მასინ მეც გევიხარებ შენ თუ გიხარია

[მარიამი]

-----------
გუშინ მაგარი ღვინო დამალევინეს, გორული მწვანე იყო. გადასარევიაა

[komisia]

mariami-k

გორული მწვანე იყო

ეგ ტიპი უფრო "საშამპანურე" ღვინოებს მიეკუთვნება. მსუბუქი, ნაკლებადმძიმე, ცოტა მომჟაო...
მაგათაც თავისებური ხიბლი აქვს

[tetnuldi]

"სუფთა ქართული თემაა!!!!" ისე,ლეჩხუმლებსაც კარგი ღვინო გვაქვს!!! უსახელაური ჩვენია....

[fshaveli]

არა რა კახური ღვინო როა ტყუილია.ისე ბავშვობაში მეც ვაკეთებდი უფრო სწორედ ყურძენს ვჭყლეტდი ხოლმე

[ყიფიანი]

ეჰ ეხლა მინდა დალევა და "საბუტილნიკი"არა მყავს.აბა დატრიალდით..

[ყიფიანი]

ქართული ღვინოები

[უბისელი]

[komisia]

ყიფიანი გიო

ქართული ღვინოები

ვეჟო, ეგენი რომელი წლისებია? და რომელი ფირმის გამოშვებულია?
ძალიან მწირი ინფორმაციას აყოლებ სურათებს თან

[ყიფიანი]

ვეჟო, ეგენი რომელი წლისებია? და რომელი ფირმის გამოშვებულია?
ძალიან მწირი ინფორმაციას აყოლებ სურათებს თან

დავძებნი მაგეებსაც. სად იყო ბიჭო მაშინ ფირმა კომინისტების დროსაა გაკეთებული ეგ ღვინოები. ამიტომ მაშინ ფირმა კი არა და ქარხნები იყო ყველა კუთხეში რომლის წარმოებაცაა ეგენი.

[† CARSELA †]

საქართველო ღვინის სამშობლოა. ამაზე მეტყველებს ჩვენი ქვეყნის ტერიტორიაზე არსებული გარეული და კულტურული აბორიგენული ვაზის ჯიშების მრავალფეროვნება. ასევე ქართველი და უცხოელი ექსპერტების მეცნიერული კვლევები. ჩვენს წინაპრებს პირველად 7000 წლის წინ დაუყენებიათ ღვთაებრივი სასმელი. ათასწლეულების განმავლობაში კი მათი დაუღალავი და მადლიანი მარჯვენის წყალობით მევენახეობა და მეღვინეობა სოფლის მეურნეობის უმნიშვნელოვანეს დარგად ჩამოყალიბებულა. შედეგად ქართველი ერის და ვაზის კულტურის ისტორია მჭიდროდ დაკავშირებია ერთმანეთს.

ვაზისა და ღვინისადმი განსაკუთრებული სიყვარული ქართველ ხალხს ხატოვნად აუსახავს ქართულ კულტურაში, ტრადიციულ წეს-ჩვეულებებში, არქიტექტურაში, ორნამენტში, ჭედურობაში, მხატვრობაში, პოეზიაში, სიმღერასა და ხელოვნების სხვა დაგებში. ხელოვნების ნიმუშია ქართული მარანიც და მასთან დაკავშირებული თითოეული ნივთი. საქართველოს თითქმის ყველა კუთხეში მარანი ინდივიდუალური დიზაინით გამოირჩევა. მცხეთის, თრიალეთის, კახეთის, შიდა ქართლის, ვანისა და სხვა არქეოლოგიური გათხრების დროს ნაპოვნია უძველესი მარნები მიწაში ჩაფლული ქვევრებით, ოქროს, ვერცხლის, ბრინჯაოს, თიხის სასმისებით, რომლებიც ჩვენ წელთაღრიცხვამდე III-II ათასწლეულებით თარიღდება. უძველეს წყაროებიდან მნიშვნელოვანია მითი არგონავტების შესახებ, რომელიც გვამცნობს, რომ დასავლეთ საქართველოში ხეები დაბურული იყო ვაზით, ხოლო დიდებულთა სასახლეში სპეციალურად მოწყობილი შადრევნებიდან ქართული ღვინო ჩქეფდა (ჩვ.წ.აღ-მდე III საუკუნე).
არქეოლოგიური გათხრების დროს თრიალეთის სამარხებში ნაპოვნია ბრინჯაოს სასხლავი დანა, ღვინის სასმელები (კათხები).
ლინგვისტური ანალიზით სიტყვა ,,ყურძენის’’ დიალექტურ ფორმად ,,ურძენი’’ ითვლება. გ. მელიქიშვილის აზრით ეს ,,ურძენი’’ ქართველთა შორეული წინაპრის ურარტუს ენაზე ვენახს ნიშნავდა.
საქართველოს ისტორიის პატრიარქის ივ. ჯავახიშვილის ცნობით საყურძნე ძველ ქართლში ვაზის ბაღის მნიშვნელობით იხმარებოდა. ამ სიტყვის ეტიმოლოგია ვაზის კულტურის უძველესობის მაუწყებელია.
ქართულ ზეპირსიტყვიერებაში მრავალი სიტყვები ვაზის მნიშვნელობას აღნიშნავდნენ ,,რძე მოზარდთა ღვინოა, ხოლო ღვინო მოხუცთა რძეაო’’.
რუსი ავტორი გოგოლინი პალეონტოლოგიის მონაცემების საფუძველზე მიიჩნევს, რომ ვაზი ადამიანს წინა გეოლოგიური პერიოდიდან მემკვიდრეობით გადმოეცა. ესაა მესამეული ცარცის პერიოდი და თვით კაცობრიობაზე ხნიერია. მრავალი ფაქტიური მასალა, ანაბეჭდი ქვაზე არის იმის დასტური (გარეული ვაზის ფოთლები აღმოჩენილია მდინარე არაგვის ხეობაში). შემთხვევითი არაა რომ, უძველესი ქართული მონასტრები, ტაძრები, ისტორიული საქართველოს ტერიტორიაზე მომიბნეულია მოჩუქურთმებული ვაზის ფოთლებით, მტევნებით.

ჯერ-კიდევ X-XI საუკუნეებში იმ დროის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილ სასწავლო ცენტრში, გელათის აკადემიაში, ფლობდნენ ღვინის წარმოების განსაკუთრებულ ხერხს. აქვეა შემონახული უძველესი მარანი (ადგილი, სადაც ღვინო სპეციალურ ჭურჭელში-ქვევრში ინახება).
მე-IV-ე საუკუნეში ქართველთა განმანათლებელი ნინო კაბადოკიელი ჩვენს ქვეყანაში სწორედ ვაზის ჯვრით შემოვიდა. ეს ჯვარი დღემდე ინახება საქართველოში და მას მსოფლიოში ანალოგი არ ჰყავს.
ქართული ერის მატერიალური კულტურის ამსახველ საუნჯეებში თვალსაჩინო ადგილი უჭირავს მევენახეობა-მეღვინეობაში გამოსაყენებელ ნივთებს, რომლებიც ამჟამად საქართველოს სამხარეო მუზეუმს ამშვენებს: ქვევრი, დოქი, სურა. ამ დარგის ეკონომიკური მნიშვნელობა იცოდნენ გარეშე მტრებმა და ჩვენი ქვეყნის დასუსტების მიზნით არა ერთხელ მოუმართავთ ვენახის განადგურებისთვის.
საქართველოს ვენახების განადგურებას ადგილი ჰქონდა მე-XIX-ე საუკუნის ბოლოს ავადმყოფობათა (ნაცარი, ჭრაქი) და მავნებელი მწერის-ფილოქსერის გავრცელების გამო. ამის შემდეგ მოსახლეობა დასახელებული მავნებელი მწერის წინააღმდეგ ბრძოლის ღონიძიებებს გაეცნო და კატასტროფის წინაშე მდგარი მევენახეობა აღმავლობის გზაზე დააყენა.

მსოფლიოში ცნობილი ვაზის 4000 ჯიშიდან 450 საქართველოში აბორიგენული სახეობაა. მათგან 62 ჯიში შეტანილია სტანდარტულ ასორტიმენტში, - 29 საღვინე და 9 სუფრის. გამორჩეული მაღალხარისხოვანი ქართული საღვინე ვაზის ჯიშებია; რქაწითელი, საფერავი, მწვანე, ხიხვი, ქისი, ჩინური, ცოლიკოური, ციცქა, კრახუნა, ალექსანდროული, ოჯალეში, ჩხავერი, ალადასტური და სხვა.

აბორიგენული ვაზის ჯიშების გარდა, საქართველოს თითქმის ყველა კუთხეში გავრცელებული არის შემოტანილი ვაზის ჯიშები: ალიგოტე, პინო, შარდონე, კაბერნე სოვინიონი, შასლა, ხალილი. რომლებმაც მეორე სამშობლო ჰპოვეს უძველეს ქართულ მიწაზე.

ქართველმა ხალხმა საუკუნეების მანძილზე შექმნა ვაზის მოვლისა და ღვინის დაყენების კულტურა და ტრადიცია. შეიმუშავა სუფრის მშრალი, ბუნებრივად ტკბილი და ნახევრად ტკბილი, სადესერტო და ცქრიალა, კახური და იმერული ტიპის ღვინოების დამზადების ტექნოლოგიური ხერხები.

საქართველოს მრავალფეროვანი ბუნებრივი პირობები საუკეთესო გარემოს ქმნის მაღალხარისხიანი მევენახეობა-მეღვინეობის განვითარებისათვის. რომლის თავისებურებათა მიხედვით ქვეყნის ტერიტორია ორ მაკროზონად იყოფა: აღმოსავლეთ და დასავლეთ საქართველოდ.

კასპიის ზღვისკენ დაქანებულ აღმოსავლეთ საქართველოს - კახეთს (შიდა და გარე კახეთი) და ქართლს (ქვემო, შუა და ზემო ქართლი) ახასიათებს ზომიერი კონტინენტალური, მშრალი, სუბტროპიკულში გარდამავალი ჰავა.

შავი ზღვის გავლენის ქვეშ მოქცეულ დასავლეთ საქართველოს - იმერეთს (ქვემო, შუა და ზემო იმერეთი), რაჭა-ლეჩხუმს, გურიას, აჭარას, სამეგრელოს და აფხაზეთს ახასიათებს ტენიანი, სუბტროპიკული კლიმატი.

საქართველოს ვენახების 65-70% გაშენებული არის უძველესი და უნიკალური მევენახეობა-მეღვინეობის რეგიონში კახეთში. აქ გამოყოფილია 25-ზე მეტი მიკროზონა, სადაც ტრადიციულად იწარმოება წარმოშობის ადგილის დასახელების ისეთი ცნობილი ღვინოები, როგორიცაა: წინანდალი, ნაფარეული, თელიანი, ახაშენი, მუკუზანი, ქინძმარაული, გურჯაანი, კარდენახული, ტიბაანი, მანავის მწვანე, ხაშმის საფერავი და სხვა.

საუკეთესო ხარისხის ღვინოების მომცემი სამრეწველო ვენახები მდებარეობს მდინარეების - ალაზნისა და ივრის აუზებში, ზღვის დონიდან 400-700 მეტრ სიმაღლეზე, ტყის ყავისფერ, მდელოს ყავისფერ, რუხ ყავისფერ (წაბლა), ნეშომპალა-კარბონატულ, შავმიწა, მდელოს შავმიწისებრ და ალუვიურ ნიადაგებზე.

კახეთში ძირითადად მაღალხარისხიანი, სუფრის თეთრი და წითელი, მშრალი, ბუნებრივად ტკბილი და სადესერტო ღვინოები იწარმოება.

ევროპული ტიპის სუფრის თეთრი, მაღალხარისხიანი, საუკეთესო საგემოვნო თვისებების მქონე ღვინოები მზადდება წინანდლის, ნაფერეულის, გურჯაანის, მანავის და სხვა მიკროზონებში, ადგილობრივი უნიკალური თეთრყურძნიანი ვაზის: რქაწითელის, მწვანე კახურის, ხიხვის, ქისის და სხვა ჯიშების ყურძნისაგან.

სუფრის წითელი მშრალი, მაღალხარისხიანი, სასიამოვნო ჯიშური არომატის მქონე ღვინოები მზადდება ქართული აბორიგენული წითელყურძნიანი ვაზის ჯიშის საფერავისაგან, ქინძმარაულის, თელიანის, ახაშენის, მუკუზნის, ხაშმის და კახეთის სხვა მიკროზონებში.

კახეთში მზადდება წარმოშობის ადგილის დასახელების, ბუნებრივად ტკბილი წითელი ღვინოები მხოლოდ ახაშენის, ქინძმარაულის და მუკუზნის მიკროზონებში. აქაური მიკროკლიმატი, ნიადაგები და ქართული ვაზის ჯიშის – საფერავის მაღალი შაქრის და მჟავების დაგროვების უნარი განაპირობებს ამ ღვინოებისათვის დამახასიათებელ ჰარმონიულ, რბილ, ხავერდოვან, ხალისიან ტონებს და მაღალ საგემოვნო სპეციფიკურ თვისებებს.

კახეთმა საუკუნეთა მანძილზე შექმნა და ჩამოაყალიბა სუფრის ღვინის ორიგინალური ტიპი, რომელიც საკმაოდ განსხვავდება მსოფლიოში არსებული ღვინოს ამ ტიპებისაგან. იგი ერთადერთი მშრალი ორიგინალური ღვინოა მსოფლიოში. გამოირჩევა მაღალი ექსტრაქტულობით, ფენოლური ნაერთების და ტანინის მაღალი შემცველობით, სასიამოვნო ბუკეტით, ჯიშური არომატითა და გემოთი; და რაც მთავარია კახური ტიპის ღვინო მდიდარია ადამიანის ჯანმრთელობისათვის სასარგებლო ბიოლოგიურად აქტიური ნივთიერებებით.

ქართლი ცნობილია კლასიკური ევროპული ტიპის ხარისხოვანი სუფრისა და მაღალხარისხოვანი ცქრიალა ღვინოებით. ვენახები გაშენებულია მდინარეების - მტკვრისა და მისი შენაკადების, ლიახვისა და ქსნის ვრცელ აუზებში, ზღვის დონიდან 450-700 მეტრ სიმაღლეზე, მდელოს ყავისფერ, მდელოს ალუვიურ, რუხ ყავისფერ (წაბლა) და ნეშომპალა-კარბონატულ ნიადაგებზე.

ქვემო ქართლი წარმოადგენს საუკეთესო ზონას სუფრის ყურძნის და ქიშმიშების წარმოებისათვის.
შუა ქართლი ხარისხიანი კლასიკური ევროპული ტიპის სუფრისა და მაღალხარისხოვანი ცქრიალა ღვინოების წარმოების ზონაა. ატენის ხეობაში უძველესი დროიდან გორული მწვანის და ჩინურის ყურძნისგან ტრადიციულ ტექნოლოგიით ამზადებენ წარმოშობის ადგილის დასახელების ცქრიალა ღვინოს `ატენურს". აღნიშნულ ქვეზონაში გორული მწვანის და ჩინურის, ბუდეშურის, თავკვერის და სხვა ადგილობრივი ჯიშების ყურძნისაგან იწარმოება მაღალხარისხიანი სუფრის თეთრი და ვარდისფერი ღვინოებიც.

ქსნის ხეობის (მუხრანის ველი) ქვეზონაში, ფრანგული ვაზის ჯიში ალიგოტე იძლევა ევროპული ტიპის სუფრისა და ცქრიალა ღვინოების წარმოებისათვის საჭირო მაღალხარისხიან ღვინომასალას.

ზემო ქართლის _ მესხეთის ტერიტორიაზე ამჟამად მევენახეობა-მეღვინეობას არ აქვს სამრეწველო ხასიათი. არქეოლოგიური გათხრების დროს აღმოჩენილი მატერიალური კულტურის ძეგლები (მარნები, ქვევრები, საწნახელები, სასმისები და სხვა) იუწყებიან, რომ მევენახეობა-მეღვინეობა მესხეთში ფართოდ ყოფილა განვითარებული.

იმერეთში ვენახები გაშენებულია მდინარეების რიონის, ყვირილას, ჩხერიმელას, ძირულას და მათი შენაკადების ხეობებში, ზღვის დონიდან 50-500 მეტრ სიმაღლემდე, ნეშომპალა-კარბონატულ, ყომრალ, ყვითელ მიწა და ეწერ ნიადაგებზე.

იმერეთში ყველაზე მეტი ვაზის აბორიგენული ჯიში ხარობს. რომელთაგან მრავალფეროვანი და მაღალხარისხიანი სუფრის ღვინოები იწარმოება.
ზემო იმერეთში უმთავრესად მზადდება ნაზი, ხალისიანი ცქრიალა ტიპის ღვინომასალები, აგრეთვე მსუბუქი ევროპული ტიპის თეთრი და წითელი სუფრის ღვინოები, ადგილობრივი ვაზის: ციცქას, ცოლიკოურის, კრახუნას, ძველშავის და სხვა ჯიშების ყურძნისაგან.

დასაველეთ საქართველოში მევენახეობა-მეღვინეობის ძირითად ზონად ითვლება შუა იმერეთი. სადაც ვენახები გაშენებულია ზღვის დონიდან 140-470 მეტრ სიმაღლეზე. ადგილობრივი ვაზის: ციცქას, ცოლიკოურის, ალადასტურის, კრახუნას, ძველშავის და სხვა ჯიშების ყურძნისაგან მზადდება წარმოშობის ადგილის და ჯიშობრივი დასახელების, უმაღლესი ხარისხის, ორიგინალური, სუფრის თეთრი, წითელი და ვარდისფერი ღვინოები.

იმერეთში მრავალსაუკუნოვანი ხალხური ტრადიციების საფუძველზე შექმნილია იმერული ტიპის ღვინის დაყენების ორიგინალური ტექნოლოგია, რომლის თავისებურება იმაში მდგომარეობს, რომ ყურძნის ტკბილის ალკოჰოლური დუღილის პროცესი მიმდინარეობს მიწაში ჩაფლულ ჭურებში დურდოზე ( ჭაჭა - კლერტის გარეშე), რომელიც მთელი მადუღარი მასის 4-6%-ს შეადგენს. დადუღების შემდეგ ღვინომასალას ჭურში აყოვნებენ 1,5-2 თვით, შემდეგ ხსნიან დურდოდან, გადააქვთ კასრებში და თავისებური ინსტრუქციით ამუშავებენ. ასეთი წესით დაყენებული ღვინო ევროპული ტიპის ღვინოსთან შედარებით უფრო ექსტრაქტული, მსუბუქი და ჰარმონიულია. ხასიათდება სასიამოვნო გემოთი და ყურძნის ჯიშური არომატით.

იმერეთის დასავლეთ ნაწილში, მდინარე რიონის აუზში მოქცეულ ქვემო იმერეთში ვენახები გაშენებულია 400-420 მეტრ სიმაღლეზე ზღვის დონიდან. მეღვინეობის თვალსაზრისით ეს ზონა ორდინალური ღვინოების ზონაა, რომლის ცალკეულ უბნებში ადგილობრივი ვაზის ჯიშებისაგან მზადდება ხარისხიანი ღვინოები.

დასავლეთ საქართველოს მევენახეობა-მეღვინეობის ზონებისა და მიკროზონებისაგან ორიგინალური და უნიკალური ღვინოებით გამოირჩევა იმერეთის ჩრდილოეთით, მდინარეების - რიონის, ცხენისწყლის და ლაჯანურას ხეობებში - ვიწრო ზოლად მდებარე რაჭა-ლეჩხუმი - ბუნებრივად ნახევრად ტკბილი და მშრალი ღვინოების ისტორიული სამშობლო. ყოველი მხრიდან კლდოვანი ქედებით შემოფარგლული ქვაბული ქმნის განსაკუთრებულ მიკროკლიმატს, რაც განსაზღვრავს აქაური ღვინოებისათვის დამახასიათებელ ორიგინალურ თვისებებს. ვენახები გაშენებულია ზღვის დონიდან 600-800 მეტრ სიმაღლეზე.

სამხრეთით მზის გულზე გაშლილ კლდოვან ფერდობებზე გაშენებულია ადგილობრივი ალექსანდროულის და მუჯურეთულის ვაზის ჯიშები, რომლებიც შაქრის დაგროვების დიდი უნარით (28-30%-მდე) ხასიათდებიან. მათგან მზადდება უძვირფასესი, მაღალხარისხოვანი, წარმოშობის ადგილის დასახელების ბუნებრივად ტკბილი წითელი ღვინო "ხვანჭკარა".

ტვიშის მიკრორაიონის კლიმატი განაპირობებს იმერული ვაზის ჯიშის ცოლიკოურის ყურძენში მაღალ შაქარ-მჟავიანობას, რომლისგანაც ამზადებენ წარმოშობის ადგილის დასახელების თეთრ ბუნებრივად ტკბილ ღვინოს "ტვიშს".

ლეჩხუმში, ზუბი-ოყურეშის მიკროზონაში ადგილობრივი ვაზის ჯიშის უსახელოურის ყურძნისაგან მზადდება უნიკალური, სასიამოვნო საგემოვნო თვისებების მქონე, ჯიშური დასახელების ბუნებრივად ტკბილი წითელი ღვინო `უსახელოური", ხოლო ორბელის მიკროზონაში ორბელური ოჯალეშის ჯიშისაგან მიიღება წარმოშობის ადგილის დასახელების ბუნებრივად ტკბილი წითელი ღვინო `ორბელური ოჯალეში".

აჭარის, აფხაზეთის, გურიის, სამეგრელოს მევენახეობა-მეღვინეობა მოქცეულია შავი ზღვის ახლო სანაპირო ზოლში, სადაც ვენახები (აფხაზეთი) გაშენებულია 2-4 მეტრი სიმაღლეზე ზღვის დონიდან და ვრცელდება 500 მეტრ სიმაღლემდე.

ჰავა სუბტროპიკული, ტენიანია, ზოგიერთ ადგილებში ჭარბტენიანიც და ამიტომ ვაზი ხასიათდება ხანგრძლივი სავეგეტაციო პერიოდით (ნოემბრის ბოლომდე).

გურიაში (ბახვი-ასკანის, ფარცხმან-საჭამიასის), აჭარაში (ქედა), აფხაზეთში (გუდაუთა) მიკროზონებში, გურიის აბორიგენული ვაზის ჯიშის ჩხავერისაგან მიიღება განუმეორებელი, საგემოვნო თვისებების ჯიშური დასახელების ცქრიალა ღვინო "ჩხავერი".

სამეგრელოში, სალხინო-თარგამოულის და ბანძის მიკროზონებში აბორიგენული წითელყურძნიანი ვაზის ჯიში ოჯალეშისაგან მზადდება ბუნებრივად ტკბილი და მშრალი, ჯიშური დასახელების უნიკალური ღვინო `ოჯალეში".

სამეგრელოს მთავრის სიძეს, ფრანგ მიურატს სოფელ სალხინოში დამზადებული ღვინო `ოჯალეში" გაუგზავნია პარიზში საერთაშორისო დეგუსტაცია-კონკურსზე, სადაც იგი უმაღლესი ჯილდოთი `გრან-პრი"-თი დაუჯილდოებიათ.

აფხაზეთში, საქართველოს ერთ-ერთ უძველეს და ულამაზეს კუთხეში ვაზის: ცოლიკოურის, ჩხავერის, ოჯალეშის, კაჭიჭის, იზაბელას და სხვა ჯიშებიდან მზადდებოდა წარმოშობის ადგილის დასახელების ორიგინალური ღვინოები: `აფსნი", `ლიხნი", `აჩანდარა", `ანაკოპია" და სხვა ღვინოები, რომლებიც მომხმარებელთა დიდი პოპულარობით სარგებლობდნენ.

XX საუკუნის 30-იანი წლებიდან საქართველოში გაშენდა ახალი ვენახები, რათა ღვინის დამზადებას მძლავრი სამრეწველო ხასიათი მიეღო.

80-იანი წლებში ვენახების ფართობი 150 ათას ჰექტარზე მეტი იყო, ღვინის ქარხნები წლიურად 500-700 ათას ტონა ყურძენს ამზადებდნენ, მიღებული ღვინოპროდუქცია ძირითადად ყოფილი სსრკ-ისა და გარკვეული ნაწილი კი საექსპორტოდ საზღვარგარეთის ბაზრებზე იყიდებოდა.

90-იანი წლებიდან ქვეყანაში შექმნილმა მძიმე პოლიტიკურმა, სოციალურ-ეკონომიკურმა პირობებმა, როგორც სხოფლის მეურნეობის სხვა დარგებს, მევენახეობა-მეღვინეობასაც სერიოზული ზიანი მიაყენა, რამაც დარგის სამრეწველო-ეკონომიური პოტენციალი მნიშვნელოვნად შეამცირა. საბედნიეროდ, მეღვინეობის დარგში უძრაობის პერიოდი ხანმოკლე აღმოჩნდა.

უკანასკნელ პერიოდში დარგის განვითარებისათვის ქვეყანაში შეიქმნა საკანონმდებლო ბაზა, რამაც ხელი შეუწყო ქართული და უცხოური ინვესტიციების მოზიდვას. გაშენდა ახალი ვენახები, ღვინის მრეწველობა აღიჭურვა მსოფლიო სტანდარტების შესაბამისი მატერიალურ-ტექნიკური ბაზით, განახლდა უნიკალური ქართული ღვინოების წარმოება. რასაც ვერაფერი დააკლო რუსეთის მიერ საქართველოს მიმართ გამოცხადებულმა ეკონომიკურმა ემბარგომ, რომელიც პირველად რუსეთის ბაზარზე ქართული ღვინის წარმოების აკრძალვით დაიწყო. საქართველოს ხელისუფლების თანადგომით ქართველმა მეღვინეებმა შესძლეს მსოფლიოს ბაზარზე გასვლა და გარკვეული სეგმენტის დაკავება.

საქართველოში დღეს ღვინის რამდენიმე მსხვილი მწარმოებელი კომპანია არსებობს. მათი საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისი მატერიალურ-ტექნიკური ბაზა პროდუქციის მაღალ ხარისხს განაპირობებს. ღვინის დაყენების უძველესი ქართული ტრადიციები შეხამებულია თანამედროვე ტექნოლოგიურ მიღწევებთან.

[უბისელი]

სიამოვნება და თავის ტკივილი .

გიორგი მერაბიშვილი

დილაა.
ჯერაც ბოლომდე გამოუფხიზლებელს, თავის საშინელი ტკივილი გაღვიძებს. პირში
საძაგელი გემო გაქვს და ხასიათიც ამ გემოს შესაბამისი. საშველი კი
ჯერჯერობით არსაიდან ჩანს..
ეს მხოლოდ ნაწილია იმ ათასგვარი
ვაიბედურების, რასაც ნაბახუსევს, იგივე "პახმელიას" ვეძახით. კაცი რაც არ
უნდა კარგად ერკვეოდეს ღვინის თუ სხვა სპირტიანი სასმელის ავან-ჩავანში,
დიდი ქეიფის შემდეგ, დილის ნაბახუსევს ალბათ იშვიათად თუ დაუძვრება. ვერ
დაუძვრები და მერე მთელი დღე ჯარისკაცებშემოფანტული ოფიცერივით დაყიალობ
ქალაქში და ტანჯული სახით დაეძებ "საპახმელიო" სასუსნავს..

"პახმელია" ძველად

ნაბახუსევიდან
თავის მარტივად დაძვრენას ადამიანები უძველეს დროშიც კი ცდილობდნენ.
მაგალითად, ცნობილი ამბავია, რომ რომის ერთ-ერთმა იმპერატორმა, უხვად
დააჯილდოვა აფრიკელი ექიმ-შამანი, რომელმაც იმპერატორს ნადიმის შემდეგ მის
მიერ მოგონილი წამალი დაალევინა და მეორე დილით იმპერატორი, ქართული
გამოთქმა რომ ვიხმაროთ: "ჩიტივით იყო". ამ აღმოჩენით გახარებულმა
იმპერატორმა წამლის შემქმნელს უფრო დიდი თანხა აღუთქვა, თუკი იგი ამ
წამალის გაკეთებას იმპერატორის პირად ექიმსაც ასწავლიდა, მაგრამ გაირკვა,
რომ ეს წამალი ერთ-ერთი იშვიათი აფრიკული ჯიშის გველისაგან მზადდებოდა,
რომლის დაჭერაც ისეთი ძნელი იყო, რომ მონადირეს ხშირად უდაბნოში
რამდენიმეთვიანი ხეტიალიც კი სჭირდებოდა ერთი გველის დასაჭერად.
რომის
იმპერატორებზე ნაკლებად არც ქართველი მეფეები და თავადები ცდილობდნენ
უნიკალური ანტინაბახუსევური საშუალების მოპოვებას, მაგრამ ყველას როდი
უმართლებდა. მე-18-ე საუკუნეში მცხოვრები ქართლელი თავადი, ვინმე გიორგი
ციციშვილი, თავის მოურავს დაურწმუნებია, რომ თუკი ნაბახუსევზე ერთ კასრ
ცივ, ძმარნარევ ცივ წყალს ტანზე გადაისხამდა, თავის ტკივილი უმალ
მოეხსნებოდა. თავადმაც დაიჯერა და სისტემატიურად დაიწყო ნაბახუსევზე ცივი
წყალის გადავლება. ეფექტი მართლაც დიდი იყო. თავადი წყლის გადავლების
შემდეგ, კარგ ხასიათზე დგებოდა და ასეთი "კარგი" მეთოდის სწავლების გამო,
მოურავის მადლიერიც გახლდათ. ერთ დილას კი, წყალის გადასხმის შემდეგ,
თავადი ცუდად გახდა და მკვდრის ფერი დაედო. რამდენიმე საათში კი, სულიც
დალია. ვინ იცის, შეიძლება სწორედ ამ ამბის შემდეგ დამკვიდრდა დღესაც
გავრცელებული ქართული გამოთქმა: "გულმა დაარტყა". არა, ასეთ "პახმელიაზე"
გამოსვლას, ისევ თავის ტკივილი ჯობია.

რა ვქნათ?

მაშ
რა ვქნათ? ცხელი კერძები: ხაში, ხარჩო, ჩიხითმა, ოსტრი და სხვა როგორც
ექიმები ამბობენ, სისხლძარღვების გაფართოების ("პახმელიის" დროს თავის
ტკივილის მიზეზი, სწორედ სისხლძარღვების შევიწროებაა) მხოლოდ მცირეხნიან
იმიტაციას ახდენენ და მეტი არაფერი. აფთიაქში ნაყიდი სპეციალური
მედიკამენტების ხშირად მიღება ძალიან მავნებელია და ამას არც ექიმები
გვირჩევენ. ცივი ან ცხელი შხაპი თავად გიორგი ციციშვილის მაგალითითაც
ჩანს, რომ გულისთვის ფრიად სახიფათოა. მაშ მართლაც რა ვქნათ?
მამუკა
კაკაბაძე, ექიმი: "პირველ რიგში უნდა ვთქვათ, რომ "პახმელიას" მხოლოდ
დაბალი ხარისხის ალკოჰოლური სასმელები არ იწვევს. მთავარი განმსაზღვრელი
მაინც მიღებული სასმელის რაოდენობაა. თუკი ადამიანი 2 ლიტრ ღვინოზე მეტს
დალევს, ასიდან ოთხმოცდაათ შემთხვევეში, დილით თავის ტკივილი ან გულძმარვა
აუცილებლად ექნება. არსებობენ მცირე გამონაკლისებიც, მაგრამ მათზე საუბარი
შორს წაგვიყვანს. საქართველოში "ახალი წლები" თითქმის ორი კვირა გრძელდება
და მამაკაცების დიდ ნაწილს უწევს სხვადასხვა რაოდენობის, სხვადასხვა
ხარისხის და სხვადასხვა დასახელები სასმელის დალევა. ასეთი აღრევა
ორგანიზმისათვის თამამად შეიძლება ითქვას, რომ დამღუპველია! ალკოჰოლი
ორგანიზმში 4-5 დღე რჩება და წარმოიდგინეთ, რა მოხდება, თუკი 10 დღე
გადამბმულად დავლევთ. ეს იწვევს: მეხსიერების დაქვეითებას, ღვიძლის
გადიდებას, სისხლძარღვების ფუნქციის დარღვევას და სხვა. რაც შეეხება
საუკეთესო "საპახმელიო" საშულებას: საერთოდ, ნაბახუსევიდან ბოლომდე
გამოსვლა შეუძლებელია. შესაძლებელია მხოლოდ თავის ტკივილის და გულძმარვის
მოხსნა. ყველა ადამიანის ორგანიზმი ინდივიდუალურია. არსებობენ ადამიანები,
რომლებსაც ხასიათის გასაუმჯობესებლად, მწარე წიწაკის დაყნოსვაც კი
ჰყოფნით. საერთოდ, ცხელი, განსაკუთრებულად ცხიმიანი კერძები, ყველაზე კარგ
შედეგს იძლევა, თუმცა ეს არ ეხება ყველა ადამიანს. ყველაფერს მაინც
სჯობია, რომ ინდუვიდუალური "საპახმელიო" საშუალება ექიმთან შეათანხმოთ"

გამოსვლა ორიგინალურად

ადამიანების
ორგანიზმის ინდივიდუალობაზე საუბრისას, მამუკა კაკაბაძე რომ არ ცდება,
ამის ჩვენს მიერ მოგროვილი საინტერესო ამბებიც ადასტურებს. ჩვენ ვნახეთ
ადამიანები, რომლებმაც "პახმელიაზე" გამოსვლის მეტად ორიგინალური პირადი
მეთოდები მოიგონეს და ირწმუნებიან, რომ ყველაზე მართებული, სწორედ მათი
მეთოდია.
ვის არ გაუკვირდება, თუკი შუა ზამთარში, სისხამ დილას
შორტისამარა მორბენალ ადამიანს დაინახავს?! გლდანში მცხოვრებმა კოტე
საიევმა ბევრი ფიქრისა და დაკვირვების შემდეგ, სწორედ ამ მეთოიდს მიაგნო
და ყველას ურჩევს, რომ ისინიც მძლეოსნობით გამოვიდნენ ნაბახუსევი
მდგომარეობიდან.
კოტე საიევი: "საერთოდ, ძალიან ცუდი "პახმელია" ვიცი.
ღვინის დალევის მერე, დილით ადგომის სიკვდილივით მეშინია ხოლმე. ერთი წლის
წინ აღმოვაჩინე, რომ როცა ფიზიკურად ვმუშაობ ან დავრბივარ, სწორედ მაშინ
გამოვდივარ ყველაზე კარგად. ახლა ყოველი დათრობის მერე, დილაობით
დავრბივარ და 1 საათში თავს შესამჩნევად კარგად ვგრძნობ. მეზობლები კი
დამცინიან, მაგრამ ეს არაფერი.."
საბურთალოელი ტაქსისტი გივი
ბერძენიშვილი, "პახმელიიდან" არც მეტი, არც ნაკლები, ბენზინის სუნით
გამოდის. გივი ბერძენიშვილი არ უარყოფს, რომ მისი ეს თვისება პირდაპირი
გაგებით ტოქსიკომანიაა, მაგრამ თავს იმით იმართლებს, რომ კლასიკური
ტოქსიკომანისაგან განსხვავებით, მას ბენზინზე სულ სამჯერ დაყნოსვაც
აკმაყოფილებს და ნაბახუსევობა მარცხდება!
სხვებზე არანაკლებ
ორიგინალურია 22 წლის სტუდენტი ლაშა როგავა. ლაშა "პახმელიაზე" სოფლიდან
წამოღებული თამბაქოს ფოთლებისაგან გაკეთებულ ნახარშს სვამს და როგორც
თავად ამბობს, სწორედ ეს მეთოდია საუკეთესო.
ლაშა როგავა: "თამბაქოს
ფოთლების ნახარშის გაკეთება ბაბუაჩემისაგან ვისწავლე. ბაბუაჩემიც ასე
გამოდიოდა "პახმელიიდან", მამაჩემიც და მეც. შეიძლება ითქვას, რომ ეს
ჩვენი ერთგვარი ოჯახური ტრადიციაა. თამბაქოს ფოთლების ნახარში დასალევად
ძალიან ცუდია, მაგრამ საკმაოდ ეფექტურია და ხაშზე და ხარჩოზე ბევრად კარგ
შედეგს იძლევა".
ალბათ ყველა მამაკაცის ოცნებაა, რომ დილით
თავაუტკივებლებმა გაიღვიძონ და წინა საღამოს დალეული ღვინო "ხახვივით
შერჩეთ", მაგრამ ცხოვრება ალბათ იმიტომაა საინტერესო და უცნაური, რომ
ნებისმიერ, თუნდაც ძალიან სასიამოვნო და სასიხარულო მოვლენას, კარგთან
ერთად ცუდი მხარეებიც აქვს. რომ არა "პახმელიის" შიში, ალბათ მთელი
მსოფლიო გალოთდებოდა!


საფრთხე - ვადაგასული შხამ-ქიმიკატები

რეზო გეთიაშვილი

იყო თუ არა პესტიციდები ქართულ ღვინოებში

საქართველოში 3 000 ტონამდე ვადაგასული პესტიციდია. საბჭოთა სოფლის მეურნეობიდან მიღებულ ამ მემკვიდრეობას ექსპერტები დაავადებულ თაობებთან, მძიმე სოციალურ ფონთან და ეკონომიკის უმნიშვნელოვანესი დარგების მუდმივ კრიზისთან აიგივებენ. ამ კონტექსტში ყველაზე მტკივნეული მევენახეობა-მეღვინეობაა. რუსეთის ბაზარზე ქართული ღვინის აკრძალვის "ოფიციალური მიზეზი" სწორედ პესტიციდები იყო.

პროდუქტი, რასაც ჩვენ ვჭამთ, შეიცავს პესტიციდებს. ეს თეორიულად, თორემ ციფრებით ამის დამადასტურებელი მასალა არ არსებობს. ეს ციფრები არსებობს უკრაინაში, ბელორუსიაში, რუსეთში. უფრო მეტიც, რუსეთის ბაზარზე პესტიციდების შემცველი პროდუქტის გამოტანა აკრძალული არ არის. რუსეთის კანონით, პესტიციდები ბავშვთა კვებაშიც კი დაშვებულია. ამიტომ, ამა თუ იმ პროდუქტის აკრძალვა მასში პესტიციდების აღმოჩენის მოტივით, იურიდიულადაც გაუმართლებელია.
გიორგი ბარისაშვილი, მევენახეობა-მეღვინეობის ექსპერტი: "მნიშვნელოვანი უზუსტობა იმ პესტიციდების ჩამონათვალშიც გაიპარა, რომელიც თითქოს ქართულ ღვინოში აღმოაჩინეს. ჩვენს ღვინოებში ალდრინის აღმოჩენა ნაკლებად სავარაუდოა, რადგან ეს ნივთიერება საქართველოში არ გამოიყენებოდა".
ნებისმიერ შემთხვევაში, ინტერესს იწვევს პესტიციდების შემცველობის დინამიკა ყურძენსა და ღვინოში და მისი გავლენა საბოლოო პროდუქტის კვებით ღირებულებაზე.
ღვინის დამზადება, როგორც მრავალსაფეხურიანი პროცესი, მოიცავს წვენის დამზადების ტექნოლოგიას (პასტერიზაციის გარეშე). შემდეგ ხდება მისი დუღილი, რომელიც მრავალმხრივი ბიოქიმიური პროცესებით ხასიათდება. თუმცა, დუღილის დროს პესტიციდების რაოდენობა არ მცირდება. არსებობს სარწმუნო მონაცემები, რომლის თანახმადაც დალექვის შემდეგ თითქმის ყველა გამოყენებული პესტიციდი უცვლელად გადადის ღვინოში იმ რაოდენობით, რაც იყო ყურძენში.
გიორგი ბარისაშვილი: "ღვინისგან განსხვავებით, პასტერიზებულ ყურძნის წვენში პესტიციდების შემცველობა გაცილებით დაბალია. ანუ, დუღილის პროცესი, ერთეული გამონაკლისების გარდა, პესტიციდების დაშლას არ იწვევს, თანამედროვე სტანდარტების ღვინის დაყენების ტექნოლოგია კი პასტერიზაციას ცალსახად გამორიცხავს. ღვინის ხელოვნური გაცხელების დროს პროდუქტი ყველა ღირსებას კარგავს და მისი კვებითი ღირებულებაც დაბალია".
თერმულად ძირითადად ის ღვინოები მუშავდება, რომელიც ბაზრის იაფფასიანი სეგმენტისთვისაა განკუთვნილი. თუ გავითვალისწინებთ, რომ ქართულ ღვინოს რუსეთის ბაზარზე სწორედ ასეთი სეგმენტი ეკავა, მაშინ მასში პესტიციდების აღმოჩენა კიდევ უფრო საეჭვო გახდება.
FAO-ს მონაცემების თანახმად, სპირტიანი სასმელები პესტიციდებისგან არც დისტილაციის დროს არ თავისუფლდება. თუმცა, არაყს ყურძენში არსებული დამაბინძურებლების მხოლოდ 2-6% გასდევს.
პესტიციდების შემცველობა ასევე დიდ გავლენას ახდენს ლუდის, ჩაის, მცენარეული და ცხოველური ცხიმების, ცხოველური წარმოშობის პროდუქციის კვებით ღირებულებასა თუ უვნებლობის ხარისხზე. საკვებში პესტიციდების ნარჩენების კონტროლი საჭიროებს ქვეყანაში გარკვეული სისტემის არსებობას, რომლის გარეშე მონიტორინგი ვერ განხორციელდება, რაც არ უნდა თანამედროვე ლაბორატორიული ქსელი ჩამოყალიბდეს. უნდა დადგინდეს როგორია ფონური მონაცემები გარემოში, სად, რატომ და რა რაოდენობით გამოიყენეს ესა თუ ის პეტიციდი და რომელ პროდუქტში რა ქიმიური ნივთიერება უნდა ვეძებოთ.

აკრძალული ნივთიერებები თელავის ბაზარზე

მაშინ, როცა დიელდრინისა და დდტ-ს (იგივე დუსტი) გამოყენებაზე მთელ მსოფლიოში მკაცრი კონტროლია დაწესებული, თელავის ნებისმიერ საბითუმო მაღაზიასა თუ ვეტ-აფთიაქში ირანული წარმოების დუსტს 30-50 თეთრად იყიდით.
დდტ - დიქლორ-დიფენილ-ტრიქლოროეთანი პირველი თანამედროვე პესტიციდია. ის მეორე მსოფლიო ომის დროს გამოიგონეს და თავდაპირველად მალარიის, ტიფისა და სხვა დაავადებების გავრცელების შესაჩერებლად გამოიყენებოდა. მოგვიანებით დუსტი სოფლის მეურნეობაში, მავნე მწერების წინააღმდეგ საბრძოლველად გამოიყენეს. 1962 წელს ამერიკელი მეცნიერების კვლევის შედეგად დადგინდა, რომ დდტ და მისი დაშლის პროდუქტი მაღალი ტოქსიკურობით გამოირჩევა და სიმსივნეს იწვევს. მის ჩასანაცვლებლად დიელდრინი გამოიგონეს, თუმცა 70-იან წლებში ისიც აიკრძალა.
დდტ-ს გაყიდვის ფაქტების შესახებ სურსათის უვნებლობის, ვეტერინარიისა და მცენარეთა დაცვის ეროვნული სამსახურის თელავის სამმართველო ინფორებული არ არის. თუმცა, რომც იყოს, არც ამ და არც რომელიმე სხვა უწყებას სამართლებრივი უფლება არ გააჩნია, რომ აკრძალული შხამ-ქიმიკატების გაყიდვაზე კონტროლი დააწესოს.

ალაზნის თევზი საკვებად უვარგისია

საკვები პროდუქტის უვნებლობის ერთ-ერთი მთავარი მაჩვენებელი მასში პესტიციდების დასაშვები დონეა. თუნდაც ეკოლოგიური მეურნეობის პირობებში მოყვანილ პროდუქტში შეიძლება ისეთი ქიმიური ნივთიერებები აღმოჩნდეს, რომლის ხმარება რამდენიმე ათეული წლის წინ აიკრძალა, მაგრამ დარჩა წყალში, ნიადაგში და მდგრადობა შეინარჩუნა.
საბჭოთა პერიოდში ქლორის შემცველი ორგანული ნივთიერებები (როგორიცაა დდტ, დდე, დიელდრინი და სხვა) სასოფლო-სამეურნეო მიზნებით ფართოდ გამოიყენებოდა. საქართველოში ჯერ კიდევ გასული საუკუნის 80-იან წლებში ერთ ჰექტარ მიწის ნაკვეთზე საშუალოდ 30 კილოგრამ პესტიციდს ყრიდნენ. მდინარე ალაზნის აუზში მალარიის წინააღმდეგ საბრძოლველად თვითმფრინავების მეშვეობით ხდებოდა ჭალებისა და დაჭაობებული ადგილების დამუშავება. პესტიციდების დიდი ნაწილი გამოუყენებელი დარჩა და ღია ცის ქვეშ აღმოჩნდა.
სახეობათა კონსერვაციის ცენტრ "ნაკრესის" ინფორმაციით, მდინარე ალაზნის გარკვეული უბნები დაბინძურებულია ძლიერი ტოქსიკური ნივთიერებებით, რომლებიც თევზებში გროვდება და სერიოზულს საფრთხეს უქმნის მომხმარებლების ჯანმრთელობას.
"მდინარე ალაზნიდან წყლის, ლექისა და თევზის სინჯებს გასული წლის ივნისიდან დეკემბრამდე ვიღებდით. მსოფლიო დონის ლაბორატორიებში ჩატარებული ანალიზების მიხედვით, თელავის, ყვარლის, გურჯაანისა და ბაკურციხის მიმდებარე ტერიტორიებთან მდინარე ალაზანში დაჭერილ თევზში ტოქსიკური ნივთიერებების ადამიანისათვის საშიში კონცენტრაციაა. შეიძლება ითქვას, რომ აქ დაჭერილი თევზი საკვებად უვარგისია", - აცხადებს "ნაკრესის" თანამშრომელი გიორგი გორგაძე.
სოფლის მეურნეობაში სასუქებისა და შხამქიმიკატების ჭარბი გამოყენების შედეგად წყლის დაბინძურების ხარისხის ზრდას საქართველოს გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროს ოფიციალური მონაცემებიც ადასტურებს.

ანომალიები ყვარელში

კახეთის ტერიტორიაზე საგანგაშო ფაქტები ჰოლანდიურმა ორგანიზაცია "Miliukontakt International”-მაც დააფიქსირა, რომელმაც ყოფილი შხამქიმიკატების საწყობის ინვენტარიზაცია ჩაატარა. გარემოსდაცვითი პარამეტრების საფუძველზე დადგინდა, რომ კახეთში არსებული საწყობების უმრავლესობა მაღალი გარემოსდაცვითი რისკის მქონე ობიექტებია. საწყობებიდან, უმეტეს შემთხვევაში, კედლების ნაშთებია დარჩენილი და ვადაგასული პესტიციდები შეუფუთავად, ღია ცის ქვეშ ყრია. ასეთ საწყობებში ხორბლის შენახვის ფაქტიც დაფიქსირდა, რაც ადამიანის ჯანმრთელობისთვის მაღალ პოტენციურ რისკს წარმოადგენს.
"ყვარელში გაოცება გამოიწვია ერთ-ერთი ოჯახის ძროხამ, რომელსაც პესტიციდების გამო ცური არაბუნებრივად ჰქონდა განვითარებული. მსგავსი ფაქტების გამეორება არ უნდა დავუშვათ", - აცხადებს პროექტის მიმდინარეობაზე კახეთის კორდინატორი ზიტა იმანოვა.
ქვეყანაში არსებული ტოქსიკური ნარჩენები პირდაპირ ზეგავლენას ახდენს ქვეყნის ეკონომიკაზე, ხელს უშლის ქართული პროდუქციის საერთაშორისო ბაზარზე დამკვიდრებას და საქართველოსთვის პრიორიტეტული ისეთი დარგების განვითარებას, როგორიც სოფლის მეურნეობა და ტურიზმია. ახლო მომავალში ვადაგასული პესტიციდების შეგროვება, შესაბამისი წესით შეფუთვა და სპეციალურ საწყობში განთავსდება დაიწყება. საწყობი საგარეჯოს რაიონის სოფელ ბადიაურში შენდება.

როგორ ვიწამლებით პესტიციდებით

პესტიციდების გამოყენების შედეგად ბინძურდება ნიადაგი, წყალი, ჰაერი, საკვები კულტურები, პარაზიტებთან ერთად ხდება სასარგებლო სახეობების გადაშენება, მცირდება მცენარის კვებითი ღირებულება და რაც მთავარია, სერიოზული საფრთხე ექმნება ადამიანის ჯანმრთელობას.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის განცხადებით, ევროპაში ბავშვთა სიკვდილიანობის ყოველ მესამე შემთხვევას ეკოლოგიური ფაქტორი განაპირობებს.
მსგავსი დასკვნების გასაკეთებლად საქართველოში შესაბამისი საინფორმაციო ბაზა არ არსებობს. თუმცა, ოფიციალური სტატისტიკით (2003 წ.), მაღალი და საგანგაშოა ისეთი ინდიკატორული მაჩვენებელი, როგორიც თანდაყოლილი ანომალიების სიხშირეა. გაზრდილია ერთ წლამდე ბავშვთა სიკვდილიანობის დონეც, რაც ევროკავშირის მაჩვენებელს თითქმის ხუთჯერ აღემატება.
ეპიდემიოლოგიური კვლევებით გამოვლენილია ის პათოლოგიები, რაც პესტიციდებით დაბინძურებულ გარემოში მცხოვრებლებს უჩნდებათ: იმუნური და რეპროდუქციული ფუნქციების მოშლა, ალერგიები, ონკოდაავადებები, ბავშვებში - რკინადეფიციტური ანემია, ტუბერკულოზი, სასუნთქი გზების პათოლოგიები, ვირუსული ინფექციები, თანდაყოლილი ანომალიები. პესტიციდების უარყოფითი მოქმედება ორგანიზმზე შეიძლება არ გამოვლინდეს მაშინვე ინტოქსიკაციის სახით და მძიმე შედეგი მოგვიანებით მივიღოთ.
ქლორშემცველ ორგანულ პესტიციდებს, რომლებიც საბჭოთა სოფლის მეურნეობაში აქტიურად გამოიყენებოდა, 4 საერთო თვისება გააჩნია: მაღალტოქსიკურობა, დაშლის მიმართ მდგრადობა, აორთქლებისა და შორ მანძილზე გავრცელების უნარი (ჰაერით, წყლით და მიგრირებადი სახეობებით) და ცხიმოვან ქსოვილებში დაგროვება.
შესაბამისად, ისინი გავრცელებულია მთელ პლანეტაზე, მათ შორის, არქტიკაში, ანტარქტიდაზე თუ წყნარი ოკეანის შორეულ კუნძულებზე. ცხიმოვან ქსოვილებში დაგროვების უნარის გამო მათი კონცენტრაცია ნორმებს ხშირად რამდენიმე ათასჯერ აღემატება და კვების ჯაჭვში რაც უფრო მაღლა იმყოფება ცოცხალი ორგანიზმი (თევზები, მტაცებელი ფრინველები, ძუძუმწოვრები, ადამიანი), მით უფრო დიდია ამ ნივთიერებების ზემოქმედების რისკი.
პროდუქტებში პესტიციდების ნარჩენი რაოდენობის შემცირების პირველი მეთოდი პროდუქტის მექანიკური დამუშავება - გარეცხვა და გარსის მოცილებაა. ნარჩენი რაოდენობა მცირდება პროდუქტის თერმული დამუშავებისას (შეწვა, მოხარშვა, გამოცხობა, დაკონსერვება, მურაბებისა და ხილფაფების გაკეთება). ხმელი ხილის (ჩირის) დამზადების შემთხვევაში, პირიქით, შეიძლება პესტიციდეს კონცენტრირებაც კი მოხდეს და საბოლოო პროდუქტში ნარჩენი რაოდენობა მნიშვნელოვნად გაიზარდოს

[უბისელი]

ღვინის ტური კახეთში

"ღვინის ტურების” გარდა, "ნაფარეულის ძველი მარანი” ცოცხალ ღვინოს ჯერჯერობით მხოლოდ ქართველ მომხმარებელს სათავაზობს. ბიზნესის განვითარების სტრატეგიასა და სამომავლო გეგმებზე "ბიზნესი” "ნაფარეულის ძველი მარნის” მფლობელ გელა გამტკიცულაშვილს ესაუბრა.

- რით გამოირჩევა ნაფარეულის მიკროზონა?

- ნაფარეული ისტორიული სოფელია, განსაკუთრებული მიკროზონაა, გამოირჩევა საუკეთესო წითელი და თეთრი ღვინოებით. აქ მოყვანილი ყურძნის ჯიშებისაგან საუკეთესო ღვინოები დგება. ძირითადად, ეს არის საფერავი, რქაწითელი, კახური მწვანე და კაბერნე. კაბერნე ფრანგული ჯიშია, შემოტანილია ამ ქვეყნიდან მეცხრამეტე საუკუნის მეორე ნახევარში და ამ მიკროზონას შეეგუა. ის ამიერკავკასიის ფრანგმა მეღვინემ მარსო ნომ შემოიტანა. გადმოცემით ვიცი, რომ ამ ტერიტორიაზე ჩვენი საგვარეულო ძველი მარანი არსებობდა. სწორედ ამან მისცა ბიძგი ამ ბიზნესის დაწყებას. რამდენიმე წლის წინ ვენახების მცირე რაოდენობას ვფლობდით. ახლა ზვრების რაოდენობა გაიზარდა, განვახორციელეთ გარკვეული ინვესტიციები.

ჭარბი ყურძნის ჩაბარების პრობლემა შეგვექმნა და გადავწყვიტეთ, ძველი მარანი აღგვედგინა. 2003 წლიდან მარანი ჩვენი ხარჯებით აღვადგინეთ, დავიწყეთ ქვევრებში ღვინის დაწურვა. ახლა ჩვენი ვენახების რაოდენობა 30 ჰექტარია.

- ღვინის დაყენებისას რომელ ტექნოლოგიას იყენებთ?

- კახურად ღვინის დაყენება მთელ მსოფლიოში არსებული ცნობილი ტექნოლოგიებისაგან განსხვავდება. ევროპაში ღვინოს სხვაგვარად აყენებენ. იქ ქვევრს არ გამოიყენებენ. ჩვენი ძირითადი მიმართულება კი არის ქვევრში, ტრადიციული, მამაპაპური ტექნოლოგიით ღვინის დაყენება. კასრებში ღვინის დაყენება მეცხრამეტე საუკუნეში შემოვიდა. ახლა ჩვენი ბრუნვა ისე გაიზარდა, რომ ნაფარეულის მიკროზონაში მოწეულ ყურძენს ვყიდულობთ აპელაციონებისაგან. პირველ რიგში გვინდა, რომ ჩვენი მიკროზონის პრესტიჟი დავიცვათ. თანაც ამ მიკროზონაში მოწეული ყურძნისაგან საუკეთესო ღვინოები დგება.

- როგორია გასაღების ბაზარი და სამომავლოდ ექსპორტის პერსპექტივა?

- ჩვენ სამარკო ღვინოს არ ვასხამთ, რადგან მის ჩამოსასხმელად ღვინო, სულ მცირე, ორი წელი მაინც უნდა დააძველო. ახლა ამ მოცულობის ღვინო არ გვაქვს, თუმცა მომავალში სამარკო ღვინის ჩამოსხმას ვაპირებთ. კაბერნეს, საფერავს ცალკე ვწურავთ და ცალ-ცალკე ვასხამთ. თეთრ ყურძენს, რქაწითელს და მწვანეს ვწურავთ ერთად და ვაყენებთ როგორც კახური წესით ქვევრებში და ისე ევროპულად. ამის გარდა, ცალკე ვწურავთ მანავის მწვანეს. თუმცა ახლა გავაშენეთ ახალი ვენახები, მხოლოდ მწვანე ყურძნის ზვრები და შემდგომში ყურძენს მანავიდან აღარ შემოვიტანთ, იქნება ადგილობრივი ყურძნისაგან დაწურული მწვანე. 2006 წელს 140 ტონა ყურძენი გადავამუშავეთ, 2007 წელს - 900 ტონა ყურძენი. გასაღების ბაზარი ამ ეტაპზე საქართველოა და, ძირითადად, "ნიკორას” მაღაზიებს მოიცავს. ღვინოს 0,75 ლ და 3-ლიტრიან ბოთლებში ვასხამთ. ბაზარზე სერიოზულ განაცხადს არ ვაკეთებთ, რადგან მოსავლის მოცულობა ამის საშუალებას არ გვაძლევს. ექსპორტთან დაკავშირებით მოლაპარაკება გვქონდა იაპონელებთან. ფაქტობრივად, საკითხი გადაწყვეტილია, მაგრამ მათ უნდა მოგვაწოდონ თიხის ჭურჭელი, რაშიც ღვინო უნდა ჩაისხას. თიხის ჭურჭელი საქართველოში მზადდება, მაგრამ ასეთ ჭურჭელში ჩასხმული ღვინის ტრანსპორტირება რთულია. თუმცა ამის პრეცედენტები ქართულ სინამდვილეში არსებობს. იაპონელებმა ქვევრის ღვინის ექსპორტის სურვილი გამოთქვეს, თანაც ეს ღვინო არ უნდა იყოს ქიმიურად დამუშავებული. ახლა რასაც ვაწარმოებთ, ეს ღვინო ქიმიურად აღარ მუშავდება. ამიტომ ბოთლის ეტიკეტზე ვუთითებთ, რომ დასაშვებია ნალექი.

- "ღვინის ტურებზე” მოთხოვნა როგორია?

- ჩვენი ბიზნესი ტურიზმის თვალსაზრისითაც მიმზიდველი გახდა. განსაკუთრებით ინტენსიური ღვინის ტურები გვქონდა შემოდგომაზე, როგორც ადგილობრივი, ისე უცხოელი ჯგუფებისათვის. ნაფარეულში ჩამოდიან ორგანიზაციები, უცხოელი ტურისტები ამერიკიდან, ისრაელიდან, პოლონეთიდან. "ღვინის ტურში” შედის ზვრების და ძველი მარნის დათვალიერება, ყურძნის კრეფა, დაწურვა. ტურისტებს შეუძლიათ, საწნახელშიც ჩადგნენ და ყურძენი დაწურონ, ამოავლონ ჩურჩხელა. შემდეგ კი მიუსხდებიან სუფრას კახური მრავალჟამიერის ფონზე.

[amadeus]

სად არის ეგ საწნახელი გადაღებული?

თავად უბისელი ხარ მეგობარო?

[უ ჩ ა]

ოოო მე გავაკეთე წელს მაგარი ღვინო.
პირველად გავაკეთე და მაგარი გამოვიდა გონი.

რაც ბაბუ დაიხუპა ერთი 4 წელი აღარ ვაკეთებდით.

ხოდა წელს მოვინდომე, სარდაფში ბაბუს ჩაყრილი 2 ქვევრი გვაქვს ხოდა რო მივდექი 1 თვე ვრეცხავდი ყველა დღე გონი ამ საცოდავ ჭურებს, სულ გამოვაბრწკიალე.

მერე კაი კახური ყურძენნი ვიყიდე და ერთ ჭურში დავაყენე სუფთა ღვინო.
კარგა ხანი გავაჩერე ჭაჭაში და ჭურში რომ ჭურის გემო აეღო, მერე ამოვიღე დაიწრიტა, დაიწრიტა და კაი ღვინო გამოვიდა ნაღდად.

ეჰ მარა სადღაა ამ დაწრეტა დაწრეტაში, გადაღება გადმოღებაში კი შემომელია ეს ღვინო 20 ლიტრაღა დამცა.

2ვე ჭური უნდა გამეკეთებინა რააა.

არადა ღვინო იმდენად არ მიყვარს მარა ნუ ეხა კაი ღვინის დალევა ასწორებს.

[gurulo]

უ ჩ ა
ეგრე იძახის ყიფოც, აქაოდა ხვანჭკარელი ვარო, ბაბუა დირექტორი მყავდა ქარხნისო, მაგარი ღვინო ვიცითო... მარა რათ გინდა წვეთი არ გაგვისინჯია საძმოს

[ყიფიანი]

ეგრე იძახის ყიფოც, აქაოდა ხვანჭკარელი ვარო, ბაბუა დირექტორი მყავდა ქარხნისო, მაგარი ღვინო ვიცითო... მარა რათ გინდა წვეთი არ გაგვისინჯია საძმოს

რა გიყო ძმაო ჩამობრძანდი ხვანჭკარაში და გაგხეთქავ სმით, აქ არ ჩამოაქვს ამ მამაჩემს და რა ვქნა

[უბისელი]