Georgian Folklore
Georgian Folklore
მენიუ
ანსამბლები
ინდივიდუალური
კუთხეები
ძველი ჩანაწერები
პოეზია
სხვადასხვა
ჟურნალი
ფორუმი
გალერეა
ჩვენი საიტი
კონტაქტი
ჩვენ შესახებ
კოლეგები
JOIN US
ბმულები
  komisia corp
 

ინტერნეტ-ჟურნალი "ალაზანი"

"ქართული გალობა" - მეხუთე ტომი - თებერვალი, 2009 Add share!

11 თებერვალს, თბილისის სახელმწიფო კონსერვატორიაში გაიმართა კრებულ ”ქართული გალობის” V ტომის პრეზენტაცია. წიგნში შესული საგალობლები შეკრებილი და რედაქტირებულია ბატონ მალხაზ ერქვანიძის მიერ, რომელსაც არაერთი ადამიანი უწევდა თანადგომას.
ამ ტომში წარმოდგენილია იოანე ოქროპირის წირვის წესი, გელათის და შემოქმედის სკოლების ნიმუშები. პირველი ნაწილი − გელათი − ანტონ დუმბაძის, დიმიტრი ჭალაგანიძის, ივლიანე წერეთლის, რაჟდენ ხუნდაძის, ნესტორ კონტრიძის გადმოცემული და ფილიმონ ქორიძის მიერ ნოტებზე ჩაწერილ გამშვენებულ საგალობლებს მოიცავს. მეორე ნაწილში კი შემოქმედის სკოლის ნიმუშებია, რომელებიც არტემ ერქომაიშვილმა ჩაიწერა 1966 წელს. წიგნს თან ახლავს CD-ზე ჩაწერილი საგალობლები არტემ ერქომაიშვილის, მალხაზ ერქვანიძის შესრულებით. თავისთავად, ამ საგალობლების გამოცემას დიდი მნიშვნელობა აქვს, მაგრამ კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია წიგნის წინასიტყვაობაა. აქ ავტორი ქართულ კილოურ სისტემას, ქართულ მუსიკალურ წყობას ეხება. პრეზენტაციაზეც სწორედ ამ საკითხზე იქნა ყურადღება გამახვილებული. ამას გარდა, წინასიტყვაობაში ისეთ საკითხებზეცაა საუბარი, როგორიცაა სწორი ინტონირება, სამ ხმაში აზროვნება, ქართული კილოური აზროვნების აღდგენა და სხვადასხვა სკოლებში არსებული დეფიციტის შევსება. 

ბატონმა მალხაზმა დამსწრე საზოგადოებას გააცნო მის მიერ მრავალწლიანი კვლევის შედეგად დადგენილი ქართული მუსიკალური წყობის კანონზომიერებანი. თვლასაჩინოებისთვის მან მსმენელთ შესთავაზა საეკლესიო საგალობლები და ხალხური სიმღერები საპატრიარქოსთან არსებული სალოტბარო სასწავლებლის სტუდენტთა შესრულებით. ერთი და იგივე სიმღერა თუ საგალობელი სრულდებოდა როგორც ტემპერაციაში, ისე ქართულ ბგერათწყობაში, რათა ყველას ცხადად შეეგრძნო განსხვავაება. წარმოდგენილი იყო საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდის (გურია, იმერეთი, კახეთი, ხევსურეთი) სიმღერები, რითაც ავტორმა წარმოაჩინა ადრინდელ საქართველოში ერთიანი მუსიკალური წყობის არსებობა. თუმცა, მისივე თქმით, გალობის არმცოდნე გლეხების ნამღერში ზოგჯერ გვხვდებოდა ამ წყობისაგან განსხვავებული, შემხვევით წარმოშობილი ბგერათრიგები. სხვაგვარად იყო საქმე მომღერალ-მგალობლების შემთხვევაში. სამგალობლო სკოლებში მოსწავლეები თავიდანვე ეჩვეოდნენ კილოში აზროვნებას და ეს მათ შესრულებულ სიმღერებზეც აისახებოდა. ძველ საქართველოში კილოში გალობის თეორიული საფუძვლის არსებობა, ავტორის აზრით, ეჭვს არ უნდა იწვვევდეს. მისი თქმით, ამ დონის სამგალობლო კულტურის ქვეყანაში შეუძლებელია არ ყოფილიყო მწობრი მუსიკალურ-თეორიული ბაზა, რომელზე დაყრდნობითაც იქმნებოდა თითოეული საგალობელი. სხვა თუ არაფერი, ამის მტკიცების უფლებად გამოდგება რვა ხმაზე გაწყობილი საგალობელთა რთული სისტემა. 

არტემ ერქომაიშვილისაგან ჩაწერილი წირვის წესი ”მრწამსიდან” იწყება. სამწუხაროდ, წირვაზე მანამდე სათქმელ საგალობლებს (შემოქმედის კილოდან) ჩვენამდე არ მოუღწევია. ამდენად, საინტერესო იყო ავტორის მიერ აღდგენილი შემოქმედის სკოლის ”მხოლოდშობილი”, რომელიც მან გელათის სკოლის ამავე საგალობლიდან გადმოაწყო შემოქმედის კილოზე. ასეთი გზით მალხაზ ერქვანიძემ აღადგინა და კრებულში შეიტანა შემოქმედის კილოს კიდევ ექვსი ნიმუში.
მალხაზ ერქვანიძის გარდა სიტყვით წარსდგნენ ნოდარ მამისაშვილი, ანზორ ერქომაიშვილი და რუსუდან წურწუმია. პრეზენტაციას უძღვებოდა ქალბატონი მანანა ანდრიაძე. გამომსვლებმა მადლობა გადაუხადეს ავტორს იმ შრომისათვის, რაც მან გასწია ევროპული მუსიკის გავლენით დაკარგულ-შელახული ქართული მუსიკალური წყობის აღსადგენად. აღინიშნა, რომ ეს მხოლოდ დასაწყისია, გამოსაკვლევი კიდევ ბევრია და რომ კვლევის წარმატებით გასაგრძელებლად საჭიროა თანამედროვე ტექნიკით აღჭურვილი აკუსტიკური ლაბორატორია.
დასასრულს ავტორმა მადლობა გადაუხადა დამსწრე საზოგადოებასა და ყველას, ვინც მას დაეხმარა აღნიშნული კვლევების წარმოებაში და წიგნის გამოცემაში.

 

 

მიხეილ მაჭავარიანი

www.alazani.ge, 2009

 
შემთხვევითები შალვა ასლანიშვილია კოლექცია - ჰარალალო, შემოქმედი - მელოდია ჩანგზე, ქართული ხმები - შემოქმედურა, ანჩისხატის ტაძრის გუნდი (სიმღერები) - პოპური ჭიბონზე, ბასიანი - ანგელოზი ღაღადებს, ავქსენტი მეგრელიძე - ნანინავდა, თამარ მამალაძის კოლექცია - ჯვარი და წინაო , დები იშხნელები - მრავალჟამიერ, ანჩისხატის ტაძრის გუნდი (გელათის სკოლა) - ქალწული დღეს არსებად (კ.), ანჩისხატის ტაძრის გუნდი (გელათის სკოლა) - სულო ჩემო (კ.), ჯოკია მეშველიანის გუნდი - სოზარ ციოყ, შალვა ასლანიშვილია კოლექცია - სადამ , აღმოსავლეთ საქართველოს მთიანეთი - მთიბლური, თუთარჩელა - ჩონგურო, თუთარჩელა - კოჩარი, მაჭახელა - აჭარული მაყრული, ძმები ერქომაიშვილები - საჯავახურა, ილია ქაზაიძე - ჭონა, კერია - ჩქიმ ტორონჯი, ქართული ხალხური მუსიკა (იმერეთი) - რეჯებ-ხანი , შალვა ასლანიშვილია კოლექცია - ღორო ქედანო, ქართული ხალხური მუსიკა (იმერეთი) - ალილო , მზეთამზე - ჟუჟუნა, ქართული ხმები - ვარადო, ჯვარული - სმური, ჯოკია მეშველიანის გუნდი - ყანსავ ყიფიანე, მთიები - ჭონა, ანჩისხატის ტაძრის გუნდი (სიმღერები) - კალოს ხელხვავი, მთიები - ხასანბეგურა, აფხაზეთის სახელმწიფო ანსამბლი - კურიჩას ქალიშვილი, ივეტ გრემოს ექსპედიცია - ვთოხნოთ სიმინდი, ლელა თათარაიძე - ცხრაჯერ ჩავშალე, ბასიანი - მაყრული, მარო თარხნიშვილის გუნდი - ჩავუხტეთ ბარათაშვილსა, ბერლინი 1916 წ - სადღეგრძელო (ალავერდი), ანჩისხატის ტაძრის გუნდი (შემოქმედი - ა. ერქომაიშვილის კილო) - ქალწული დღეს არსებად, სანავარდო - ალილო, თუთარჩელა - ხორონი, მზეთამზე - ქართლის მინდორსა, ქართული ხალხური მუსიკა (სვანეთი) - ვოსარადაშ ვარადა , ოქროს საწმისი - მშვიდობა და მეგობრობა, ვანო მჭედლიშვილის ანსამბლი - სალხინო, შავნაბადა - მრავალჟამიერ, შალვა ასლანიშვილია კოლექცია - ჯორის წინასა, სახიობა - საყვარელო შენი ჯავრით, შალვა ასლანიშვილია კოლექცია - საცეკვაო გარმონზე, მარო თარხნიშვილის გუნდი - მე რეგვენმა პატარძალმა, მზეთამზე - საფანდურო მელოდიები, მთიები - შავლეგო, სანავარდო - რეჯებ ხანი,
თუშეთი, აჭარა, ქალაქური, რაჭა, სამეგრელო, ლეჩხუმი, კახეთი, თიანეთი, ქართლი, მთიულეთი, გურია, ხევი, ფშავ-ხევსურეთი, აფხაზეთი, შავშეთი, სვანეთი, იმერეთი, მესხეთ-ჯავახეთი,
ფოლკ-აფიშა
აფიშა ცარიელია
ძებნა



მოძებნე მხოლოდ:

მეზობლები
სუბარუს კლუბი
VINOGE.COM
მთვლელები
Created In Georgia, Tbilisi, 2006-2009 © GEORGIAN FOLKLORE მთავარი | ფორუმი | გალერეა Powered By GIORGI BERIKELASHVILI