სáƒáƒ¥áƒáƒ თველრრáƒáƒ› მდიდáƒáƒ ირმუსიკáƒáƒšáƒ£áƒ ი ფáƒáƒšáƒ™áƒšáƒáƒ ით, ეს ყველáƒáƒ¡ მიერáƒáƒ¦áƒ˜áƒáƒ ებული ფáƒáƒ¥áƒ¢áƒ˜áƒ. ყáƒáƒ•áƒ”ლი áƒáƒ áƒáƒ¥áƒáƒ თველი მუსიკáƒáƒ¡áƒ˜ იხიბლებრიმ შესáƒáƒœáƒ˜áƒ¨áƒœáƒáƒ•áƒ˜ მელáƒáƒ“იებით, რáƒáƒª áƒáƒ®áƒáƒ¡áƒ˜áƒáƒ—ებს ქáƒáƒ თულ სიმღერებს. თუ გურული სიმღერები სწრáƒáƒ¤áƒ˜, ფიცხი, კრიმáƒáƒœáƒáƒ£áƒšáƒ˜áƒ— მáƒáƒ©áƒ£áƒ¥áƒ£áƒ თმებულიáƒ, მეგრული - ნáƒáƒ–ი დრლირიკულიáƒ, სვáƒáƒœáƒ£áƒ ი - გმირული, áƒáƒ›áƒáƒ®áƒ˜áƒáƒœáƒ˜, იმერული - მáƒáƒ იდებული, თáƒáƒ•áƒáƒ–იáƒáƒœáƒ˜, რáƒáƒáƒ£áƒšáƒ˜ - გáƒáƒ¨áƒšáƒ˜áƒšáƒ˜, სáƒáƒ¤áƒ”რხულáƒ, ქáƒáƒ თლ-კáƒáƒ®áƒ£áƒ ი სიმღერები უმთáƒáƒ•áƒ ესáƒáƒ“ დáƒáƒ ბáƒáƒ˜áƒ¡áƒšáƒ£áƒ ი, ეპიკური, ღრმáƒáƒ“ მელáƒáƒ“იურიáƒ; უკáƒáƒœáƒáƒ¡áƒ™áƒœáƒ”ლთრშჴრის, გáƒáƒœáƒ¡áƒáƒ™áƒ£áƒ—რებით - კáƒáƒ®áƒ£áƒ ში, იშვიáƒáƒ—áƒáƒ“ áƒáƒ¦áƒ›áƒáƒáƒ©áƒ”ნთ დისáƒáƒœáƒáƒœáƒ¡áƒ£áƒ ფრáƒáƒ–ებს, რáƒáƒª ხშირáƒáƒ“ გვხვდებრდáƒáƒ¡áƒáƒ•áƒšáƒ”თ სáƒáƒ¥áƒáƒ თველáƒáƒ¡ სიმღერებში.
კáƒáƒ®áƒ£áƒ ი სიმღერები გáƒáƒ›áƒáƒ˜áƒ ჩევრთáƒáƒ•áƒ˜áƒ¡áƒ˜ ბრგე, ვáƒáƒŸáƒ™áƒáƒªáƒ£áƒ ი იერით; მáƒáƒ’რáƒáƒ› მáƒáƒ—ში გვხვდებრსევდიáƒáƒœáƒ˜ სიმღერებიც. ეს გáƒáƒ¡áƒáƒ’ებიცáƒáƒ, ვინáƒáƒ˜áƒ“áƒáƒœ კáƒáƒ®áƒ”ლებს, თáƒáƒ•áƒ˜áƒáƒœáƒ—ი ცხáƒáƒ•áƒ ების გრძელ მáƒáƒœáƒ–ილზე წáƒáƒ სულში, áƒáƒ იáƒáƒ“ე áƒáƒ—ეული წელიც კი áƒáƒ áƒáƒ®áƒ¡áƒáƒ•áƒ— მშვიდáƒáƒ‘იáƒáƒœáƒ˜; სხვáƒáƒ“áƒáƒ¡áƒ®áƒ•áƒ ჯურის áƒáƒ•áƒáƒ–áƒáƒ™áƒ˜, სისხლისმღვრელი ხáƒáƒœáƒ”ბი დრლეკთრურდáƒáƒ”ბი მუსრს áƒáƒ•áƒšáƒ”ბდნენ კáƒáƒ®áƒ”თს, áƒáƒœáƒáƒ“გურებდნენ, áƒáƒáƒ®áƒ ებდნენ, გლეჯდნენ დრძáƒáƒ ცვáƒáƒ•áƒ“ნენ. áƒáƒ› პირáƒáƒ‘ებში ისიც გáƒáƒ¡áƒáƒ™áƒ•áƒ˜áƒ იáƒ, რáƒáƒ› კáƒáƒ®áƒ”თმრთáƒáƒ•áƒ˜áƒ¡áƒ˜ სáƒáƒ®áƒ” შეინáƒáƒ ჩუნáƒ, დრáƒáƒ რმáƒáƒ ტრშეინáƒáƒ ჩუნáƒ, áƒáƒ áƒáƒ›áƒ”დ მისცრქáƒáƒ თველ ერს შესáƒáƒœáƒ˜áƒ¨áƒœáƒáƒ•áƒ˜, მუსიკáƒáƒšáƒ£áƒ áƒáƒ“ გáƒáƒ›áƒáƒ თული, მელáƒáƒ“იური ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ ი სიმღერები.
რáƒáƒ’áƒáƒ ც ქáƒáƒ თლი, ისე კáƒáƒ®áƒ”თი ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ ი მუსიკáƒáƒšáƒ£áƒ ი ფáƒáƒšáƒ™áƒšáƒáƒ ის áƒáƒ›áƒáƒ£áƒ¬áƒ£áƒ áƒáƒ• სáƒáƒ’áƒáƒœáƒ«áƒ£áƒ ს შეáƒáƒ“გენს. სáƒáƒ›áƒ¬áƒ£áƒ®áƒáƒ áƒáƒ“ ეს სáƒáƒ’áƒáƒœáƒ–ური ვერáƒáƒ ის ჯერáƒáƒ•áƒœáƒáƒ“ მáƒáƒ•áƒšáƒ˜áƒšáƒ˜, ჯერკიდევ მრáƒáƒ•áƒáƒšáƒ˜áƒ áƒáƒ› დáƒáƒ გში გáƒáƒ¡áƒáƒ™áƒ”თებელი. ჩვენი კáƒáƒ›áƒžáƒáƒ˜áƒ¢áƒáƒ ების: დ. áƒáƒ áƒáƒ§áƒ˜áƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜áƒ¡, ზáƒáƒ¥. ფáƒáƒšáƒ˜áƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜áƒ¡, შ. მშველიძის, გრ. კáƒáƒ™áƒ”ლáƒáƒ«áƒ˜áƒ¡, გრ. ჩხიკვáƒáƒ«áƒ˜áƒ¡ დრსხვáƒáƒ—რმიერჩáƒáƒ¬áƒ”რილი კáƒáƒ®áƒ£áƒ ი ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ ი სიმღერები ვერáƒáƒ›áƒáƒ¬áƒ£áƒ áƒáƒ•áƒ”ნ იმ მუსიკáƒáƒšáƒ£áƒ ფáƒáƒšáƒ™áƒšáƒáƒ ს, რáƒáƒª áƒáƒ¡áƒ” უხვáƒáƒ“ áƒáƒ ის ხáƒáƒšáƒ®áƒ¨áƒ˜ მიმáƒáƒ‘ნეული.
კáƒáƒ®áƒ”თში, რáƒáƒ’áƒáƒ ც სáƒáƒ¥áƒáƒ თველáƒáƒ¡ სხვრკუთხეებში, áƒáƒ იáƒáƒœ ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ ი სიმღერის მცáƒáƒ“ნე მáƒáƒ®áƒ£áƒªáƒ”ბი, რáƒáƒ›áƒ”ლთრგáƒáƒ›áƒáƒ§áƒ”ნებრმივიწყებულ დრგáƒáƒ›áƒáƒ ჩენილ სიმღერáƒáƒ—რჩáƒáƒ¡áƒáƒ¬áƒ”რáƒáƒ“ ფრიáƒáƒ“ სáƒáƒáƒ˜áƒ áƒáƒ. áƒáƒ¡áƒ”თ პირთრრიცხვს ეკუთვნáƒáƒ“რლევáƒáƒœ მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜.
ლევáƒáƒœ დáƒáƒ•áƒ˜áƒ—ის ძე მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜ დáƒáƒ˜áƒ‘áƒáƒ“რ1872 წელს სáƒáƒ¤. გურჯáƒáƒáƒœáƒ¨áƒ˜, ღáƒáƒ იბი გლეხის áƒáƒ¯áƒáƒ®áƒ¨áƒ˜. áƒáƒ—ი წლის ლევáƒáƒœáƒ˜ გუთáƒáƒœáƒ–ე გáƒáƒ˜áƒ’ზáƒáƒ•áƒœáƒ. მáƒáƒœ მთელი თáƒáƒ•áƒ˜áƒ¡áƒ˜ ყრმáƒáƒ‘ის წლები მáƒáƒ¯áƒáƒ›áƒáƒ’ირეáƒáƒ‘áƒáƒ¨áƒ³ გáƒáƒáƒ¢áƒáƒ áƒ. რáƒáƒªáƒ 21 წლის გáƒáƒ®áƒ“áƒ, ჯáƒáƒ ში გáƒáƒ˜áƒ§áƒ•áƒáƒœáƒ”ს. იქ მáƒáƒœ წერáƒ-კითხვრისწáƒáƒ•áƒšáƒ დრმეთáƒáƒ£áƒ áƒáƒ‘áƒáƒª მიიღáƒ. ხáƒáƒšáƒ დემáƒáƒ‘ილიზების შემდეგ (1897 წ.) ლევáƒáƒœáƒ˜ თბილისს გáƒáƒ”მგზáƒáƒ•áƒ რსáƒáƒ›áƒ£áƒ¨áƒáƒáƒ¡ სáƒáƒ¨áƒáƒ•áƒœáƒ”ლáƒáƒ“. პირველáƒáƒ“ ის მáƒáƒ”წყრყáƒáƒ სის რკინიგზáƒáƒ–ე, რáƒáƒ›áƒ”ლიც მáƒáƒ¨áƒ˜áƒœ გáƒáƒ°áƒ§áƒáƒ•áƒ“áƒáƒ—; áƒáƒ ი წლის შემდეგ მáƒáƒœ ყáƒáƒ სის გზáƒáƒ–ე მუშáƒáƒáƒ‘áƒáƒ¡ თáƒáƒ•áƒ˜ დáƒáƒáƒœáƒ”ბრდრთბილისში, პლეხáƒáƒœáƒáƒ•áƒ˜áƒ¡ გáƒáƒ›áƒ–ირზე, ინჟინერპáƒáƒ¡áƒ”კის კáƒáƒœáƒ¢áƒáƒ áƒáƒ¨áƒ˜ დáƒáƒ“გრდáƒáƒ áƒáƒ¯áƒáƒ“. ეს იყრ900-იáƒáƒœ წლებში.
áƒáƒ› დრáƒáƒ¡ მáƒáƒœ გáƒáƒ˜áƒªáƒœáƒ სემინáƒáƒ იელი, უკáƒáƒœáƒáƒ¡áƒ™áƒœáƒ”ლი კლáƒáƒ¡áƒ˜áƒ¡ მáƒáƒ¬áƒáƒ¤áƒ”, პეტრე კáƒáƒžáƒáƒœáƒáƒ«áƒ”, რáƒáƒ›áƒ”ლიც ხშირáƒáƒ“ დáƒáƒ“იáƒáƒ“რმáƒáƒ¡áƒ—áƒáƒœ დრáƒáƒ¡áƒ¬áƒáƒ•áƒšáƒ˜áƒ“რწიგნსრდრნáƒáƒ¢áƒ”ბს. პეტრე კáƒáƒžáƒáƒœáƒáƒ«áƒ” იყრლევáƒáƒœáƒ˜áƒ¡ პირველი მáƒáƒ¡áƒ¬áƒáƒ•áƒšáƒ”ბელი დრგზის მáƒáƒ©áƒ•áƒ”ნებელი; პეტრემ უდიდესი გáƒáƒ•áƒšáƒ”ნრიქáƒáƒœáƒ˜áƒ ლევáƒáƒœ მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜áƒ¡ შემდგáƒáƒ›áƒ˜ ცხáƒáƒ•áƒ ების წინსვლსრდრწáƒáƒ მáƒáƒ¢áƒ”ბáƒáƒ–ე, მáƒáƒœ ჩáƒáƒ£áƒœáƒ”რგრლევáƒáƒœáƒ¡ ხლხური სáƒáƒ’áƒáƒœáƒ–ურის - სიმღერის - სიყვáƒáƒ ულკი დáƒ, რáƒáƒ“ესáƒáƒª ლევáƒáƒœáƒ˜ გურჯáƒáƒáƒœáƒ¡ დáƒáƒ‘რუნდáƒ, გულმáƒáƒ“გინედ შეუდგრხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ ი სიმღერების შესწáƒáƒ•áƒšáƒáƒ¡, გáƒáƒ¦áƒ მáƒáƒ•áƒ ცáƒáƒ“ნრáƒáƒ› დáƒáƒ გში დრდáƒáƒ˜áƒ¬áƒ§áƒ ხáƒáƒšáƒ®áƒ˜áƒ¡áƒ—ვის სáƒáƒ›áƒ¡áƒáƒ®áƒ£áƒ ი.
1900 წლიდáƒáƒœ გულმáƒáƒ“გინედ მუშáƒáƒáƒ‘დრლევáƒáƒœáƒ˜ ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ ი სიმღერის შეკრების, შესწáƒáƒ•áƒšáƒ˜áƒ¡, დáƒáƒ›áƒ£áƒ¨áƒáƒ•áƒ”ბისრდრგუნდების სáƒáƒ¨áƒ£áƒáƒšáƒ”ბით ხáƒáƒšáƒ®áƒ¨áƒ˜áƒ•áƒ” áƒáƒ› სიმღერის გáƒáƒ•áƒ ცელების სáƒáƒ¥áƒ›áƒ”ში. ჯერთáƒáƒ•áƒ˜áƒ¡áƒ˜áƒ•áƒ” áƒáƒ¯áƒáƒ®áƒ¨áƒ˜ დებსრდრძმებს შეáƒáƒ¡áƒ¬áƒáƒ•áƒšáƒ სიმღერები; შემდეგ, რáƒáƒªáƒ სáƒáƒ™áƒ£áƒ—áƒáƒ ი áƒáƒ¯áƒáƒ®áƒ˜ გáƒáƒ˜áƒ©áƒ˜áƒœáƒ, უკვე იქ დáƒáƒ£áƒ“იáƒáƒ“რმáƒáƒ¬áƒáƒ¤áƒ”ები, რáƒáƒ›áƒ”ლთáƒáƒª დáƒáƒ£áƒ–áƒáƒ ებლáƒáƒ“ áƒáƒ¡áƒ¬áƒáƒ•áƒšáƒ˜áƒ“რსიმღერებს.
მáƒáƒ¡ ჰყáƒáƒ•áƒ“რმáƒáƒ¡áƒ˜áƒ›áƒ¦áƒ”რáƒáƒ—რპáƒáƒ¢áƒáƒ რჯგუფები, რáƒáƒ›áƒ”ლთáƒáƒª გáƒáƒ›áƒáƒ˜áƒ§áƒ•áƒáƒœáƒ“რხáƒáƒšáƒ›áƒ” სáƒáƒ¥áƒ•áƒ”ლმáƒáƒ¥áƒ›áƒ”დრმიზნით გáƒáƒ›áƒáƒ თულ სáƒáƒ¦áƒáƒ›áƒáƒ”ბზე. ეს სáƒáƒ¦áƒáƒ›áƒáƒ”ბი იმáƒáƒ თებáƒáƒ“რთáƒáƒ•áƒáƒ“ების სáƒáƒ®áƒšáƒ”ბსრდრეზáƒáƒ”ბში;
რáƒáƒªáƒ კáƒáƒ®áƒ”თში რკინიგზრგáƒáƒ°áƒ§áƒáƒ•áƒ“áƒáƒ—, ლევáƒáƒœáƒ˜ თáƒáƒ•áƒ˜áƒ¡áƒ˜ გუნდით მáƒáƒ›áƒ¡áƒáƒ®áƒ£áƒ ებáƒáƒ¡ უწევდრრკინიგზის მუშებსრდრმáƒáƒ¡áƒáƒ›áƒ¡áƒáƒ®áƒ£áƒ ეებს. áƒáƒ¡áƒ” ვáƒáƒ˜áƒœáƒáƒ ჩáƒáƒ‘ით მიჰყáƒáƒ•áƒ“რმáƒáƒ¡ სáƒáƒ¥áƒ›áƒ”, áƒáƒ¡áƒ” წვáƒáƒšáƒáƒ‘დრლევáƒáƒœáƒ˜.
ყველრáƒáƒšáƒ˜áƒ›áƒžáƒ˜áƒáƒ“áƒáƒ¨áƒ˜ ის პირველ áƒáƒ“გილზე გáƒáƒ›áƒáƒ“იáƒáƒ“áƒ; áƒáƒ áƒáƒ”რთხელ áƒáƒ¦áƒ˜áƒœáƒ˜áƒ¨áƒœáƒ მისი უნáƒáƒ ი დრცáƒáƒ“ნრდრშესáƒáƒ¤áƒ”რისáƒáƒ“ იქნრდáƒáƒ¯áƒ˜áƒšáƒ“áƒáƒ”ბული.
1929 წელს რეჟისáƒáƒ áƒáƒ™áƒáƒ™áƒ˜ ფáƒáƒ¦áƒáƒ•áƒáƒ¡ ინიციáƒáƒ¢áƒ˜áƒ•áƒ˜áƒ—რდრენერგიული მუშáƒáƒáƒ‘ით გáƒáƒ›áƒáƒ თული სáƒáƒ¥áƒáƒ თველáƒáƒ¡ ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ ი შემáƒáƒ¥áƒ›áƒ”დების მეáƒáƒ ე áƒáƒšáƒ˜áƒ›áƒžáƒ˜áƒáƒ“რდáƒáƒáƒ›áƒ¨áƒ•áƒ•.ნრლევáƒáƒœ მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜áƒ¡ გუნდის მწყáƒáƒ‘რმრერთეულმáƒ. áƒáƒ¡áƒ”ვე წáƒáƒ მáƒáƒ¢áƒ”ბით წáƒáƒ სდგრიგი მესáƒáƒ›áƒ” áƒáƒšáƒ˜áƒ›áƒžáƒ˜áƒáƒ“áƒáƒ–ე თბილისის სáƒáƒáƒžáƒ”რრთეáƒáƒ¢áƒ ში. თეáƒáƒ¢áƒ ის დáƒáƒ ბáƒáƒ–მრდáƒáƒ«áƒáƒ‘ული ინტერესით მáƒáƒ˜áƒ¡áƒ›áƒ˜áƒœáƒ კáƒáƒ®áƒ£áƒ ი მელáƒáƒ“იები.
1936 წელს რკინიგზის ხáƒáƒ–ით, თბილისში, პლეხáƒáƒœáƒáƒ•áƒ˜áƒ¡ სáƒáƒ®áƒ”ლáƒáƒ‘ის კლუბში გáƒáƒ›áƒáƒ თულ შეჯიბრზე, გურჯáƒáƒáƒœáƒ˜áƒ¡ გუნდი ლევáƒáƒœ მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜áƒ¡ ხელმძღვáƒáƒœáƒ”ლáƒáƒ‘ით პირველ áƒáƒ“გილზე გáƒáƒ•áƒ˜áƒ“რდრდრდáƒáƒ¯áƒ˜áƒšáƒ“áƒáƒ”ბულ იქნრმáƒáƒ¡áƒ™áƒáƒ•áƒ¨áƒ˜ რკინიგზის სáƒáƒ™áƒáƒ•áƒ¨áƒ˜áƒ რáƒáƒšáƒ˜áƒ›áƒžáƒ˜áƒáƒ“áƒáƒ–ე გáƒáƒ’ზáƒáƒ•áƒœáƒ˜áƒ—, მáƒáƒ’რáƒáƒ› სხვáƒáƒ“áƒáƒ¡áƒ®áƒ•áƒ მიზეზის გáƒáƒ›áƒ ეს áƒáƒ გáƒáƒœáƒ®áƒáƒ ციელებულáƒ.
1937-38 წლების áƒáƒšáƒ˜áƒ›áƒžáƒ˜áƒáƒ“ებზე გურჯáƒáƒáƒœáƒ˜áƒ¡ მáƒáƒ›áƒ¦áƒ”რáƒáƒšáƒ—რგუნდი ლეეáƒáƒœ მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜áƒ¡ ხელმძღვáƒáƒœáƒ”ლáƒáƒ‘ით დáƒáƒ¯áƒ˜áƒšáƒ“áƒáƒ”ბულ იქნრსიგელებით, ფულáƒáƒ“ი დრძვირფáƒáƒ¡áƒ˜ სáƒáƒ©áƒ£áƒ¥áƒ ებით.
გურჯáƒáƒáƒœáƒ˜áƒ® გუნდის áƒáƒ¡áƒ”თმრწáƒáƒ მáƒáƒ¢áƒ”ბáƒáƒ› ის შედეგი გáƒáƒ›áƒáƒ˜áƒ¦áƒ, რáƒáƒ› გუნდი რáƒáƒ˜áƒáƒœáƒ£áƒš ეთნáƒáƒ’რáƒáƒ¤áƒ˜áƒ£áƒš გუნდáƒáƒ“ გáƒáƒ®áƒáƒ“ეს დრ1938 წლიდáƒáƒœ ყáƒáƒ•áƒ•áƒšáƒ¬áƒšáƒ˜áƒ£áƒ ი დáƒáƒ¢áƒáƒªáƒ˜áƒ დáƒáƒ£áƒœáƒ˜áƒ¨áƒœáƒ”ს. თუ áƒáƒ¥áƒáƒ›áƒ“ე გუნდი ჩáƒáƒ£áƒªáƒ›áƒ”ლი იყáƒ, áƒáƒ®áƒšáƒ ის მთáƒáƒ•áƒ áƒáƒ‘ის მიერდáƒáƒ¬áƒ”სებულ თáƒáƒœáƒ®áƒ˜áƒ“áƒáƒœ სáƒáƒ”სტრáƒáƒ“რტáƒáƒœáƒ˜áƒ¡áƒáƒ›áƒáƒ¡áƒ˜áƒ— მáƒáƒ”წყáƒ.
áƒáƒ›áƒŸáƒáƒ›áƒáƒ“ გურჯáƒáƒáƒœáƒ˜áƒ¡ გუნდი ერთ-ერთი თვáƒáƒšáƒ¡áƒáƒ©áƒ˜áƒœáƒ დრკáƒáƒ გი გუნდთáƒáƒ’áƒáƒœáƒ˜áƒ მთელს კáƒáƒ®áƒ”თში. გუნდი გáƒáƒœáƒáƒ’რძáƒáƒ‘ს მუშáƒáƒáƒ‘áƒáƒ¡ დრიმედირკიდევ უფრრმეტ წáƒáƒ მáƒáƒ¢áƒ”ბáƒáƒ¡ მიáƒáƒ¦áƒ¬áƒ”ვს.
áƒáƒ®áƒšáƒ მáƒáƒ•áƒ£áƒ¡áƒ›áƒ˜áƒœáƒáƒ— პრესáƒáƒ¡ ლევáƒáƒœáƒ˜áƒ¡ სáƒáƒ’უნდრმუშáƒáƒáƒ‘ის შესáƒáƒ®áƒ•áƒ‘.
გურჯáƒáƒáƒœáƒ˜áƒ¡ გáƒáƒ–ეთ “კáƒáƒšáƒ”ქტიური შრáƒáƒ›áƒ˜áƒ¡” 1937 წლის ქტáƒáƒ›áƒ‘რის ნáƒáƒ›áƒ•áƒ ში ვკითხულáƒáƒ‘თ: “7-8 áƒáƒ¥áƒ¢áƒáƒ›áƒ‘ერს რ/გზის მუშáƒáƒ—რკლუბში მიმდინáƒáƒ ეáƒáƒ‘დრგურჯáƒáƒáƒœáƒ˜áƒ¡ რáƒáƒ˜áƒáƒœáƒ˜áƒ¡ ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ ი შემáƒáƒ¥áƒ›áƒ”დების áƒáƒšáƒ˜áƒ›áƒžáƒ˜áƒáƒ“áƒ. სცენáƒáƒ–ე გáƒáƒ›áƒáƒ•áƒ˜áƒ“რძველი გურჯáƒáƒáƒœáƒ˜áƒ¡ კáƒáƒšáƒ›áƒ”ურნეებისáƒáƒ’áƒáƒœ შემდგáƒáƒ ი მáƒáƒ›áƒ¦áƒ”რáƒáƒšáƒ—რგუნდი (ხელმძდვáƒáƒœáƒ”ლი მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜), რáƒáƒ›áƒ”ლმáƒáƒª მáƒáƒ®áƒ”რხებულáƒáƒ“ შეáƒáƒ¡áƒ ულრსიმღერები: “ძველი სუფრული”, “დიáƒáƒ›áƒ‘ეგე, ”ჩáƒáƒ™áƒ ულე, “მუშური”, “კáƒáƒ®áƒ£áƒ ი მრáƒáƒ•áƒáƒšáƒŸáƒáƒ›áƒ˜áƒ”რი” დრსხვ. áƒáƒ› სიმღერის სáƒáƒ£áƒ™áƒ”თესáƒáƒ“ შესრულებისáƒáƒ—ვის დáƒáƒ›áƒ¡áƒ¬áƒ ეებმრმáƒáƒ›áƒ¦áƒ”რლებს გáƒáƒ£áƒ›áƒáƒ თრდიდი áƒáƒ•áƒáƒªáƒ˜áƒ...
...”áƒáƒšáƒ˜áƒ›áƒžáƒ˜áƒáƒ“ის მáƒáƒœáƒáƒ¬áƒ˜áƒšáƒ”ებიდáƒáƒœ დáƒáƒ¯áƒ˜áƒšáƒ“áƒáƒ”ბულ იქნრძველი გურჯáƒáƒáƒœáƒ˜áƒ¡ მáƒáƒ›áƒ¦áƒ”რáƒáƒšáƒ—რგუნდი, რáƒáƒ›áƒ”ლსáƒáƒª მიეცრუფლებრმიიღáƒáƒ¡ მáƒ.ნáƒáƒ¬áƒ˜áƒšáƒ”áƒáƒ‘რრესპუბლიკურáƒáƒšáƒ˜áƒ›áƒžáƒ˜áƒáƒ“áƒáƒ–ე დáƒ
გუნდის ხელმძღვáƒáƒœáƒ”ლს ლევáƒáƒœ მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ¡ მიეცრფულáƒáƒ“ი ჯილდáƒ".
გáƒáƒ–ეთ “áƒáƒ®áƒáƒšáƒ’áƒáƒ–რდრკáƒáƒ›áƒ£áƒœáƒ˜áƒ¡áƒ¢áƒ˜áƒ¡" 1938 წლის ერთერთ ნáƒáƒ›áƒ”რში ლ. მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜áƒ¡ გუნდის შესáƒáƒ®áƒ”ბ ვკითხულáƒáƒ‘თ:
“áƒáƒ› გუნდს თáƒáƒ•áƒ˜áƒ¡áƒ”ბური ისტáƒáƒ ირáƒáƒ¥áƒ•áƒ¡. იგი ჩáƒáƒ›áƒáƒ§áƒáƒšáƒ˜áƒ‘ებულირ1900 წელს. ღáƒáƒ იბი გლეხები თáƒáƒ•áƒ˜áƒ¡áƒ£áƒ¤áƒáƒš დრáƒáƒ¡ იკრიბებáƒáƒ“ნენ ლევáƒáƒœ მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ”ილის ბინáƒáƒ–ე დრვáƒáƒ ჯიშáƒáƒ‘დნენ
ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ ი სიმღერების შესáƒáƒ¡áƒ¬áƒáƒ•áƒšáƒáƒ“. მáƒáƒœáƒ“áƒáƒ›áƒ”ბრდრსურვილი მáƒáƒ›áƒ“ერლებს დიდი ჰქáƒáƒœáƒ“áƒáƒ—, მáƒáƒ’რáƒáƒ› პáƒáƒ¢áƒ áƒáƒœáƒ˜ áƒáƒ áƒáƒ•áƒ˜áƒœ იყáƒ, რáƒáƒ› áƒáƒ› გუნდისთვის მზრუნველáƒáƒ‘რდრმფáƒáƒ ვვლáƒáƒ‘რგáƒáƒ”წიáƒ.
მიუხედáƒáƒ•áƒáƒ“ áƒáƒ›áƒ˜áƒ¡áƒ, გუნდი მáƒáƒ˜áƒœáƒª áƒáƒ დáƒáƒ¨áƒšáƒ˜áƒšáƒ. გლეხები ზáƒáƒ›áƒ—რის ყინვიáƒáƒœ დღეებშიც კი რáƒáƒ›áƒáƒ“ენიმე კილáƒáƒ›áƒ”ტრიდáƒáƒœ მáƒáƒ“იáƒáƒ“ნენ დრსრულიáƒáƒ“ უსáƒáƒ¡áƒ§áƒ˜áƒ“ლáƒáƒ“ მუშáƒáƒáƒ‘დნენ გუნდის სáƒáƒ™áƒ”თილდღეáƒáƒ“. áƒáƒ› პირáƒáƒ‘ებში მáƒáƒáƒ¦áƒ¬áƒ˜áƒ გუნდმრსáƒáƒ¥áƒáƒ თველáƒáƒ¨áƒ˜ სáƒáƒ‘áƒáƒáƒ—რხელისუფლების დáƒáƒ›áƒ§áƒáƒ ებáƒáƒ›áƒ“ე, რის შემდეგ მისი მუშáƒáƒáƒ‘რსáƒáƒ¤áƒ£áƒ«áƒ•áƒšáƒ˜áƒáƒœáƒáƒ“ გáƒáƒ დáƒáƒ˜áƒ¥áƒ›áƒœáƒ. გუნდი მიმáƒáƒ’რებული ქნრრკინიგზის კლუბზე დრხელმძღვáƒáƒœáƒ”ლს დáƒáƒ”ნიშნრხელფáƒáƒ¡áƒ˜. áƒáƒ¥áƒ”დáƒáƒœ იწყებრგუნდის ნáƒáƒ§áƒáƒ¤áƒ˜áƒ”რი მუშáƒáƒáƒ‘áƒáƒª. დდემდე გუნდმრშეისწáƒáƒ•áƒšáƒ დრდáƒáƒáƒ›áƒ£áƒ¨áƒáƒ•áƒ 70-ზე მეტი (ნáƒáƒ’ულისხმევირ1938 წლáƒáƒ›áƒ“ე გ.ბ.) ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ ი სიმღერáƒ, გუნდში 30-მდე წევრიáƒ. ყველრესენი კáƒáƒšáƒ”ურნეებიáƒ.
სáƒáƒ¥áƒáƒ თველáƒáƒ¨áƒ˜ თითქმის ერთáƒáƒ“ერთირეს გუნდი, რáƒáƒ›áƒ”ლიც სრული სისწáƒáƒ ით დრáƒáƒ იგინáƒáƒšáƒáƒ‘ით მღერის ძველ ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ სიმღერებს. áƒáƒ áƒáƒ•áƒ˜áƒ—áƒáƒ გáƒáƒ“áƒáƒ™áƒ”თებáƒáƒ¡ დრ“გáƒáƒ“áƒáƒ›áƒ£áƒ¨áƒáƒ•áƒ”ბáƒáƒ¡” გუნდი áƒáƒ მიმáƒáƒ თáƒáƒ•áƒ¡. მღერიáƒáƒœ ისე, რáƒáƒ’áƒáƒ ც áƒáƒ›áƒáƒ¡ ხáƒáƒšáƒ®áƒ˜ მღერáƒáƒ“რძველáƒáƒ“. გუნდმრგáƒáƒáƒªáƒáƒªáƒ®áƒšáƒ დრკვლáƒáƒ• áƒáƒáƒ›áƒ¦áƒ”რრბევრი ძველი ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ ი სიმღერáƒ, რáƒáƒ›áƒ”ლიც დáƒáƒ•áƒ˜áƒ¬áƒ§áƒ”ბული იყáƒ.
გუნდის ხელმძღვáƒáƒœáƒ”ლი ლევáƒáƒœ მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜ სáƒáƒ™áƒ›áƒáƒáƒ“ ცნáƒáƒ‘ილი მáƒáƒ›áƒ¦áƒ”რáƒáƒšáƒ˜áƒ áƒáƒ®áƒšáƒ გურჯáƒáƒáƒœáƒ˜áƒ¡ რáƒáƒ˜áƒáƒœáƒ¨áƒ˜. იგი გáƒáƒœáƒ¡áƒáƒ™áƒ£áƒ—რებულ ყურáƒáƒ“ღებáƒáƒ¡ áƒáƒ¥áƒªáƒ”ვს áƒáƒ®áƒáƒšáƒ’áƒáƒ–რდებს დრგულმáƒáƒ“გინედ áƒáƒ¡áƒ¬áƒáƒ•áƒšáƒ˜áƒ¡ მáƒáƒ— იმ სიმღერებს, რáƒáƒ›áƒšáƒ”ბიც შáƒáƒ ეულ წáƒáƒ სულში შეუქმნირჩვენს მáƒáƒ›áƒ-პáƒáƒžáƒáƒ—. áƒáƒ›áƒ˜áƒ¢áƒáƒ›áƒáƒ, რáƒáƒ› “ძირლევáƒáƒœáƒ˜” მეტáƒáƒ“ სáƒáƒ§áƒ•áƒáƒ ელი სáƒáƒ®áƒ”ლი გáƒáƒ®áƒ“რáƒáƒ®áƒáƒšáƒ’áƒáƒ–რდáƒáƒ‘ისáƒáƒ—ვის დრგáƒáƒœáƒ¡áƒáƒ™áƒ£áƒ—რებით კი ბáƒáƒ•áƒ¨áƒ•áƒ”ბისáƒáƒ—ვის.
მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜ áƒáƒ›áƒŸáƒ¦áƒáƒ•áƒœáƒ”ბს ძველი ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ ი სიმღერების დიდ ცáƒáƒ“ნáƒáƒ¡. გáƒáƒ¡áƒ£áƒš წელს გურჯáƒáƒáƒœáƒ¨áƒ˜ გáƒáƒ˜áƒ›áƒáƒ თრშáƒáƒ—რრუსთáƒáƒ•áƒ”ლის დიდი სáƒáƒ˜áƒ£áƒ‘ილერსáƒáƒ¦áƒáƒ›áƒ. áƒáƒ› სáƒáƒ¦áƒáƒ›áƒáƒ–ე გუნდმრვირტუáƒáƒ–ულáƒáƒ“ შეáƒáƒ¡áƒ ულრრუსთáƒáƒ•áƒ”ლისáƒáƒ“მი მიძღვნილი áƒáƒ ი სიმღერრგ. ლეáƒáƒœáƒ˜áƒ«áƒ˜áƒ¡ დრს. შáƒáƒœáƒ¨áƒ˜áƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜áƒ¡ ლექსების ტექსტზე (მუსიკრლ. მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜áƒ¡ მიერიყრმáƒáƒ¤áƒ˜áƒ¥áƒ ებული ძეელ ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ კილáƒáƒ”ბზე). დáƒáƒ›áƒ¡áƒ¬áƒ ენი áƒáƒ¦áƒ¢áƒáƒªáƒ”ბულნი დáƒáƒ ჩნენ áƒáƒ› სიმღერით...”
1938 წლის 5 თებერვლის გáƒáƒ–ეთ “მუშáƒáƒ¨áƒ˜” დáƒáƒ‘ეáƒáƒ“ილირინფáƒáƒ მáƒáƒªáƒ˜áƒ შáƒáƒ—რრუსთáƒáƒ•áƒ”ლის სáƒáƒ˜áƒ£áƒ‘ილერსáƒáƒ¦áƒáƒ›áƒáƒ¡ გáƒáƒ›áƒ, სáƒáƒ“áƒáƒª ნáƒáƒ—ქვáƒáƒ›áƒ˜áƒ, რáƒáƒ› კáƒáƒœáƒªáƒ”რტზე გურჯáƒáƒáƒœáƒ˜áƒ¡ კáƒáƒšáƒ›áƒ”ურნეთრგუნდმრლ. მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜áƒ¡ ხელმძღვáƒáƒœáƒ”ლáƒáƒ‘ით მიიღრმáƒáƒœáƒáƒ¬áƒ˜áƒšáƒ”áƒáƒ‘რდრშეáƒáƒ¡áƒ ულრგ. ლეáƒáƒœáƒ˜áƒ«áƒ˜áƒ¡ ლექსი “ვეფხის ტყáƒáƒáƒ¡áƒáƒœáƒ˜”, ს. შáƒáƒœáƒ¨áƒ˜áƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜áƒ¡ ლექსი “შáƒáƒ—áƒáƒ¡” დრს. ჩიქáƒáƒ•áƒáƒœáƒ˜áƒ¡ “სიმღერრბელáƒáƒ“ზე”. ეხ ლექსები თვითáƒáƒœ'გუნდის მიერáƒáƒ ის გáƒáƒ“áƒáƒ¢áƒáƒœáƒ˜áƒšáƒ˜ მუსიკáƒáƒ–ე”..
ეს სიმღერები მáƒáƒ¨áƒ˜áƒœ მáƒáƒ˜áƒ¡áƒ›áƒ˜áƒœáƒ ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ ი შემáƒáƒ¥áƒ›áƒ”დების რესპუბლიკური სáƒáƒ®áƒšáƒ˜áƒ¡ დირექტáƒáƒ მáƒ, კáƒáƒ›áƒž. გრ. კáƒáƒ™áƒ”ლáƒáƒ«áƒ”მ დრლევáƒáƒœ მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ¡ ურჩირერიდáƒáƒ¡ ძველ სიმღერáƒáƒ—რჰáƒáƒœáƒ’ებზე áƒáƒ®áƒáƒš ტექსტზე გáƒáƒ“áƒáƒ¢áƒáƒœáƒáƒ¡. ის, რáƒáƒª ხáƒáƒšáƒ®áƒ˜áƒ¡ მიერáƒáƒ მáƒáƒªáƒ”მული, უნდრდáƒáƒ ჩეს ხელშეუხებლáƒáƒ“. áƒáƒ®áƒáƒš ტექსტზე კი უნდრშეიქმნáƒáƒ¡ áƒáƒ®áƒáƒšáƒ˜ სიმღერებიáƒ.
თბილისის რ/გზის სáƒáƒ ემáƒáƒœáƒ¢áƒ ქáƒáƒ ხნის გáƒáƒ–ეთში, 1936 წლის ნáƒáƒ›áƒ”რში, ვკითხულáƒáƒ‘თ: “გუნდმრმუშáƒáƒ—რშესვენების დრáƒáƒ¡ შეáƒáƒ¡áƒ ულáƒ: “გუშინ შვიდნი”, “ვთáƒáƒ®áƒœáƒáƒ— სიმინდი”, “ერთხელ ვნáƒáƒ®áƒ” გლეხის ქáƒáƒšáƒ˜”, “მიყვáƒáƒ ხáƒáƒ , ტკბილრკáƒáƒ®áƒ”თე, “თქეენი áƒáƒ˜áƒ იმე”, “კáƒáƒ®áƒ£áƒ ი მáƒáƒ§áƒ ული” დრსხვáƒ. Gუნდი ისე მáƒáƒ®áƒ“ენილáƒáƒ“ áƒáƒ¡áƒ ულებდრსიმღერებს, რáƒáƒ› მუშები შესრულებულ სიმღერებს მეáƒáƒ ეთ áƒáƒ›áƒ”áƒáƒ ებინებდნენ”.
სáƒáƒ›áƒáƒ›áƒ£áƒšáƒ áƒáƒ›áƒ˜áƒ¡ პვრიáƒáƒ“ში გუნდი გáƒáƒœáƒáƒ’რძáƒáƒ‘დრრრმუშáƒáƒáƒ‘áƒáƒ¡, მáƒáƒ”მსáƒáƒ®áƒ£áƒ რმáƒáƒ¡áƒáƒ®áƒšáƒ”áƒáƒ‘áƒáƒ¡ დრგáƒáƒœáƒ¡áƒáƒ™áƒ£áƒ—რებით კი - მეáƒáƒ›áƒ ებსრდრჰáƒáƒ¡áƒžáƒ˜áƒ¢áƒšáƒ”ბში მáƒáƒ—áƒáƒ•áƒ¡áƒ”ბულ დáƒáƒáƒ ილებს. უდიდესი ხáƒáƒšáƒ˜áƒ¡áƒ˜áƒ— ისმენდნენ მებრძáƒáƒšáƒ”ბი კáƒáƒ®áƒ£áƒ მელáƒáƒ“იურხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ სიმღერებს. გáƒáƒœáƒ¡áƒáƒ™áƒ£áƒ—რებული მáƒáƒ¬áƒáƒœáƒ”ბით სáƒáƒ გებლáƒáƒ‘დრკáƒáƒ®áƒ£áƒ ი “მრáƒáƒ•áƒáƒšáƒŸáƒáƒ›áƒ˜áƒ”რ” დრ“შვიდნი გურჯáƒáƒœáƒ”ლნი, რáƒáƒ›áƒ”ლთáƒáƒª ესáƒáƒ“ენ დáƒáƒ®áƒ•áƒ”წილáƒáƒ“, კáƒáƒšáƒáƒ იტულáƒáƒ“ áƒáƒ¡áƒ ულებდრგუნდი.
ლ. მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜ დáƒáƒ£áƒ¦áƒáƒšáƒáƒ•áƒáƒ“ გáƒáƒœáƒáƒ’რძáƒáƒ‘დრთáƒáƒ•áƒ˜áƒ¡ სáƒáƒ§áƒ•áƒáƒ ელ სáƒáƒ¥áƒ›áƒ”ს, დრჩვენი ქვეყნის მტერზე ბრწყინვáƒáƒšáƒ”დ გáƒáƒ›áƒáƒ ჯვების შემდეგ. 1945-48 წლებში, ხშირáƒáƒ“ გáƒáƒ›áƒáƒ“იáƒáƒ“რგუნდის კáƒáƒœáƒªáƒ”რტებით რáƒáƒ’áƒáƒ ც სáƒáƒ¯áƒáƒ áƒ, ისე სáƒáƒ–ეიმრსáƒáƒ¦áƒáƒ›áƒáƒ”ბზე. მáƒáƒœ თáƒáƒ•áƒ˜áƒ¡áƒ˜ რეპერტუáƒáƒ ი კიდევ უფრრგáƒáƒáƒ›áƒ“იდრáƒ, შესრულებáƒáƒ¡ მეტი ელფერი დáƒáƒ¡áƒ“რდრმეექვსე რესპუბლიკური áƒáƒšáƒ˜áƒ›áƒžáƒ˜áƒáƒ“ისáƒáƒ—ვის მáƒáƒ”მზáƒáƒ“áƒ.
გურჯáƒáƒáƒœáƒ˜áƒ¡ რáƒáƒ˜áƒáƒœáƒ£áƒšáƒ˜ გუნდი ბრწყინვáƒáƒšáƒ”დ გáƒáƒ•áƒ˜áƒ“რáƒáƒ“გილáƒáƒ‘რივ დáƒáƒ—ვáƒáƒšáƒ˜áƒ”რებáƒáƒ–ე დრგáƒáƒ˜áƒ’ზáƒáƒ•áƒœáƒ რესპუბლიკურáƒáƒšáƒ˜áƒ›áƒžáƒ˜áƒáƒ“áƒáƒ¨áƒ˜ მáƒáƒœáƒáƒ¬áƒ˜áƒšáƒ”áƒáƒ‘ის მისáƒáƒ¦áƒ”ბáƒáƒ“.
თბილისში მეექვსე áƒáƒšáƒ˜áƒ›áƒžáƒ˜áƒáƒ“რგáƒáƒ˜áƒ›áƒáƒ .თრ1949 წლის სექტემბრის ბáƒáƒšáƒáƒ¡. პრესáƒáƒ› გáƒáƒœáƒ¡áƒáƒ™áƒ£áƒ—რებით áƒáƒ¦áƒœáƒ˜áƒ¨áƒœáƒ გურჯáƒáƒáƒœáƒ”ლი სáƒáƒ®áƒ”ლáƒáƒ•áƒáƒœáƒ˜ მáƒáƒ¦áƒ•áƒáƒ¬áƒ˜áƒ¡ ლევáƒáƒœ მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜áƒ¡ მáƒáƒœáƒ“áƒáƒ›áƒ”ბული მუშáƒáƒáƒ‘áƒ. ღáƒáƒ˜áƒáƒœáƒ£áƒšáƒ›áƒ გუნდმრთáƒáƒ•áƒ˜ ისáƒáƒ®áƒ”ლრრეპერტუáƒáƒ ისრდრშესრულების ხáƒáƒ ისხის მხრივ.
“28 სექტემბრის სáƒáƒ¦áƒáƒ›áƒ - ვკითხულáƒáƒ‘თ გáƒáƒ–ეთში - გáƒáƒ®áƒ¡áƒœáƒ გურჯáƒáƒáƒœáƒ˜áƒ¡ რáƒáƒ˜áƒáƒœáƒ˜áƒ¡ კულტურის სáƒáƒ®áƒšáƒ—áƒáƒœ áƒáƒ სებულმრმáƒáƒ›áƒ¦áƒ”რáƒáƒšáƒ—რგუნდმრლევáƒáƒœ მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜áƒ¡ ხელმძღვáƒáƒœáƒ”ლáƒáƒ‘ით. გუნდი áƒáƒ¡áƒ ულებს კáƒáƒ®áƒ£áƒ “სუფრულს”, რáƒáƒ›áƒ”ლსáƒáƒª მáƒáƒ§áƒ£áƒ ებლები მქუხáƒáƒ ე ტáƒáƒ¨áƒ˜áƒ— ხვდებიáƒáƒœ. გუნდმრáƒáƒ¡áƒ”ვე წáƒáƒ მáƒáƒ¢áƒ”ბით შეáƒáƒ¡áƒ ულრსიმღერები “ლáƒáƒšáƒ””, “შვიდნი ძმáƒáƒœáƒ˜ გურჯáƒáƒœáƒ”ლნი”, áƒáƒ’რეთვე ქáƒáƒ თული ცეკვები”.
ჟიურიმ გáƒáƒœáƒ¡áƒáƒ™áƒ£áƒ—რებით გáƒáƒ£áƒ¡áƒ•áƒ ხáƒáƒ–ი მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜áƒ¡ სიმღერების სწáƒáƒ áƒáƒ“ დრხáƒáƒšáƒáƒ¡áƒáƒ“ შესრულებáƒáƒ¡, ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ კáƒáƒšáƒáƒ იტს დრშესáƒáƒ¤áƒ”რი შეფáƒáƒ¡áƒ”ბრმისცრმáƒáƒ¡.
ლვვáƒáƒœáƒ›áƒ გáƒáƒœáƒáƒ’რძრმუშáƒáƒáƒ‘áƒ, მáƒáƒ’რáƒáƒ› 1952 წლის მეშვიდე áƒáƒšáƒ˜áƒ›áƒžáƒ˜áƒáƒ“áƒáƒ¨áƒ˜ áƒáƒ¯áƒáƒ®áƒ£áƒ ი პირáƒáƒ‘ების გáƒáƒ›áƒ მáƒáƒœáƒáƒ¬áƒ˜áƒšáƒ”áƒáƒ‘რვერმიიღáƒ.
ლ. მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜ თვითმáƒáƒ¥áƒ›áƒ”დი კáƒáƒ›áƒžáƒáƒ–იტáƒáƒ იáƒ. მáƒáƒœ მრáƒáƒ•áƒáƒšáƒ˜ სიმღერრგáƒáƒ“áƒáƒáƒ›áƒ£áƒ¨áƒáƒ•áƒ. იგი áƒáƒ შემáƒáƒ˜áƒ¤áƒáƒ გლრმáƒáƒ ტრძველი სიმღერებით; მისი ხელმძღვáƒáƒœáƒ”ლáƒáƒ‘ით áƒáƒ სებულ გუნდებს áƒáƒ áƒáƒ”რთი áƒáƒ®áƒáƒšáƒ˜ სიმღერრდáƒáƒ£áƒ›áƒ£áƒ¨áƒáƒ•áƒ”ბიáƒáƒ— დრშეუსრულებიáƒáƒ—. ლ. მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜áƒ¡ მიერდáƒáƒ›áƒ£áƒ¨áƒáƒ•áƒ”ბული რეპერტუáƒáƒ იდáƒáƒœ სáƒáƒ˜áƒœáƒ¢áƒ”რესრნიმუშებს წáƒáƒ მáƒáƒáƒ“გენენ სიმღერები: “დიáƒáƒ›áƒ‘ეგე, “ძველი სუფრული”, “მუშური”, “მკრთáƒáƒšáƒ˜ ნáƒáƒ—ელი”, კáƒáƒ®áƒ”თისáƒáƒ“მი” (გრ. áƒáƒ ბელიáƒáƒœáƒ˜áƒ¡ ტექსტი), “მიყვáƒáƒ ხáƒáƒ , ტკბილრკáƒáƒ®áƒ”თე, “ერთხელ ვნáƒáƒ®áƒ” მწყემსი ქáƒáƒšáƒ˜”, “ჩáƒáƒ›áƒ©áƒ£áƒ ჩულე” (მáƒáƒ იჯáƒáƒœáƒ˜áƒ¡ ლექსი) დრსხვ. გáƒáƒœáƒ¡áƒáƒ™áƒ£áƒ—რებით პáƒáƒžáƒ£áƒšáƒáƒ ულირპირველი, რáƒáƒ›áƒ”ლსáƒáƒª ვ. მáƒáƒ”დლიშვილი ბრწყინვáƒáƒšáƒ”დ áƒáƒ¡áƒ ულებდრსáƒáƒ¥áƒáƒ თველáƒáƒ¡ ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ ი სიმღერისრდრცეკვის სáƒáƒ®áƒ”ლმწიფრáƒáƒœáƒ¡áƒáƒ›áƒ‘ლში. მáƒáƒ”დლიშვილმრეს სიმღერრáƒáƒ•áƒ¢áƒáƒ ისáƒáƒ’áƒáƒœ, ლევáƒáƒœ მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜áƒ¡áƒáƒ’áƒáƒœ შეიწáƒáƒ•áƒšáƒ.
ლევáƒáƒœ მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜ ფáƒáƒ თრპáƒáƒžáƒ£áƒšáƒáƒ áƒáƒ‘ით სáƒáƒ გებლáƒáƒ‘დრáƒáƒ“გილáƒáƒ‘რივ მáƒáƒ¡áƒáƒ®áƒšáƒ”áƒáƒ‘áƒáƒ¨áƒ˜. მიუხედáƒáƒ•áƒáƒ“ ღრმრმáƒáƒ®áƒ£áƒªáƒ”ბულáƒáƒ‘ისáƒ, იგი სიკვდილáƒáƒ›áƒ“ე ხáƒáƒšáƒ˜áƒ¡áƒ˜áƒ— გáƒáƒœáƒáƒ’რძáƒáƒ‘დრმუშáƒáƒáƒ‘áƒáƒ¡, თáƒáƒ•áƒ˜áƒ¡ ცáƒáƒ“ნáƒáƒ¡ გáƒáƒ“áƒáƒ¡áƒªáƒ”მდრáƒáƒ®áƒáƒšáƒ’áƒáƒ–რდáƒáƒ‘áƒáƒ¡. მისი დáƒáƒ£áƒ¦áƒáƒšáƒáƒ•áƒ˜, ხáƒáƒšáƒ®áƒ˜áƒ¡ სიყვáƒáƒ ულით áƒáƒ¦áƒ‘ეáƒáƒ“ილი შრáƒáƒ›áƒ სáƒáƒ›áƒáƒ’áƒáƒšáƒ˜áƒ—áƒáƒ áƒáƒ®áƒáƒšáƒ’áƒáƒ–რდáƒáƒ‘ისáƒáƒ—ვის, რáƒáƒ›áƒ”ლიც ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ ხელáƒáƒ•áƒœáƒ”ბáƒáƒ¡ ემსáƒáƒ®áƒ£áƒ ებáƒ.
ლევáƒáƒœ მუღáƒáƒšáƒáƒ¨áƒ•áƒ˜áƒšáƒ˜ გáƒáƒ დáƒáƒ˜áƒªáƒ•áƒáƒšáƒ გურჯáƒáƒáƒœáƒ¨áƒ˜, დáƒáƒ¡áƒáƒ¤áƒšáƒáƒ•áƒ”ბულ იქნრ1955 წლის 30 იáƒáƒœáƒ•áƒáƒ ს იქვე, ძმáƒáƒ—რსáƒáƒ¡áƒáƒ¤áƒšáƒáƒáƒ–ე.
ლ. გეგეáƒáƒ™áƒáƒ ი, ”ქáƒáƒ თული ხáƒáƒšáƒ®áƒ£áƒ ი სიმღერის áƒáƒ¡áƒ¢áƒáƒ¢áƒ”ბი”, თბილისი, 1958 წ.
